تربیت
Tarbiat.Org

منتهی الآمال تاریخ چهارده معصوم (جلد دوم)
حاج شیخ عباس قمی (رضوان الله علیه)

دوم - ابوعبداللَّه عبدالرحمن بن الحجاج البَجَلیِّ الکُوفی بَیّاعُ السّابری مَرْمِیٌّ ثِقَةٌ جَلیلُ‏الْقَدْر

استاد صفوان بن یحیی و از اصحاب صادق و کاظم علیهما السلام و رجوع به حق کرده و ملاقات کرده حضرت رضا علیه السلام را و وکیل حضرت صادق علیه السلام بوده و وفات کرده در عصر حضرت رضا علیه السلام بر ولایت. و روایت شده که حضرت ابوالحسن علیه السلام شهادت بهشت برای او داده،(737) و حضرت صادق علیه السلام به وی فرموده که تکلم کن با اهل مدینه همانا من دوست می‏دارم که در رجال شیعه مانند تو را ببینم.(738) و هم از آن جناب مروی است که هرکه مرد در مدینه حق تعالی او را مبعوث فرماید در آمنین روز قیامت. و از جمله ایشان است یحیی بن حبیب و ابوعبیده حذّاء و عبدالرحمن بن حجاج.(739)
اما آن خبری که از ابوالحسن مروی است که ذکر فرمود عبدالرحمن بن حجاج را و فرمود: اِنَّهُ لَثَقیلٌ عَلَی الْفُؤادِ،(740) شاید مراد از ثقالت او بر دل، دل مخالفین باشد، یا آنکه مراد آن است که از برای او موقعی است در نفس، یا آنکه ثقالت او به جهت ملاحظه اسم او باشد؛ چه آنکه عبدالرحمن اسم ابن ملجم است و حجاج اسم حجاج بن یوسف ثقفی، و مسلّم است که اسامی مبغضین امیرالمؤمنین علیه السلام نزد اهل بیت آن حضرت بلکه نزد شیعیان و دوستانش، ثقیل و مکروه است.
سبط ابن جوزی در تذکره در ذکر اولاد عبداللَّه بن جعفر بن ابی طالب گفته که هیچ کس از بنی هاشم فرزند خود را معاویه نام ننهاد مگر عبداللَّه بن جعفر، و چون این نام را بر اولاد خود گذاشت بنی هاشم ترک او نمودند و با او تکلم نکردند تا وفات کرد.(741)
لکن مخفی نماند: چنانکه گفته شد نام عبدالرحمن نزد شیعیان امیرالمؤمنین علیه السلام ثقیل است و اما دشمنان آن حضرت از این اسم خوششان می‏آید. همانا روایت شده از مسروق که گفت: وقتی در نزد حمیراء نشسته بودم و حدیث می‏کرد مرا که ناگاه غلامی را ندا کرد که سیاه بود، و به او عبدالرحمن می‏گفت، چون غلام حاضر شد حمیراء رو کرد به من و گفت: می‏دانی برای چه این غلام را عبدالرحمن نام نهادم؟ گفتم: نه، گفت: از این جهت محبت و دوستی من با عبدالرحمن ابن ملجم.(742)