از آل بکرین وائل و از اهل کوفه است و ثقه و جلیلالقدر است. در مجالس المؤمنین است که ابان قاری و عالم به وجوه قرائت و دلایل آن بود و قرائتی علیحده دارد که نزد قراء، مشهور است و در علم تفسیر و حدیث و فقه و لغت و نحو امام اهل زمان خود بوده، (461) و در کتاب ابن داود مذکور است که او سی هزار حدیث از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام حفظ داشت و او را تصانیف بسیار است مانند تفسیر غریب القرآن و کتاب فضایل و کتاب احوال صفّین و مانند آن.(462) و در کتاب خلاصه مسطور است که ابان در میان اصحاب ما ثقه است و جلیلالقدر و عظیم المنزلة. به خدمت حضرت امام زینالعابدین و امام محمدباقر و امام جعفر صادق علیهم السلام رسیده و به التفات خاطر عاطر ایشان مشرف گردیده و حضرت امام محمدباقر علیه السلام به او گفتهاند که در مسجد مدینه بنشین و فتوی ده مردمان را که دوست میدارم در میان شیعه من مانند تو را ببینند.(463) و روایتی دیگر آن است که مناظره کن با اهل مدینه که دوست میدارم مانند تو کسی از روات و رجال من باشد. ابان در حیات امام جعفر صادق علیه السلام وفات یافت و چون خبر فوت او به آن حضرت رسید رحمت بر او فرستادند و سوگند یاد کردند که موت ابان دل مرا به درد آورد، و وفات او در سنه یک صد و چهل و یک بود (464) و حضرت امام جعفر صادق علیه السلام او را از وفات او خبر داده بود.(465)
شیخ نجاشی روایت نموده که هرگاه ابان به مدینه میرفت خلایق به جهت استماع حدیث و استفاده مسایل به او هجوم میکردند چنانکه غیر ستون مسجد که جهت او آن را خالی میگذاشتند دیگر جایی خالی نمیماند. و همچنین روایت نموده از عبدالرحمن بن حجاج که گفت روزی در مجلس ابان بن تغلب بودم که ناگاه مردی از در درآمد از او پرسید که ای ابوسعید! مرا خبر ده که چند کس از صحابه پیغمبر صلی اللَّه علیه و آله و سلم با حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام متابعت نمودند؟ ابان گفت: گویا میخواهی فضل و بزرگی علی علیه السلام را به آنها بشناسی که متابعت امیرالمؤمنین علیه السلام نمودند از اصحاب پیغمبر صلی اللَّه علیه و آله و سلم؟! آن مرد گفت: مقصود من همین است! پس ابان گفت: واللَّه که ما فضل صحابه را نمیشناسیم الاّ به متابعت از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام.(466)