تربیت
Tarbiat.Org

منتهی الآمال تاریخ چهارده معصوم (جلد دوم)
حاج شیخ عباس قمی (رضوان الله علیه)

فصل اول: در تاریخ ولادت و اسم و لقب و کنیت حصرت عسکری علیه السلام و احوال والده ماجده آن حضرت است‏

بدان که ولادت باسعادت آن حضرت در مدینه طیبه در سنه دویست و سی و دوم هجری در ماه ربیع‏الثانی بوده و در تعیین روز آن خلاف است. علامه مجلسی رحمه اللَّه فرموده اشهر آن است که روز ولادت، روز جمعه هشتم ماه ربیع‏الثانی بود و بعضی دهم ماه مذکور و بعضی در شب چهارم نیز گفته‏اند. و شیخنا الحر العاملی رحمه اللَّه نیز به همین اختلاف اشاره فرموده در ارجوزه خود در تاریخ آن حضرت فی قوله:
مَوْلِدُهُ شَهْرُ رَبیعِ الآخِرِ - وَ ذاکَ فِی الْیَوْمِ الشَّریفِ الْعاشِرِ
فی یَوْمِ الاِثْنَیْنِ وَ قیل الرابِعُ - وَ قیلَ فِی الثّامِنِ وَ هُوَ شایِعٌ‏
اسم شریف آن حضرت حسن و کنیه‏اش ابومحمّد و اشهر القابش زکی و عسکری است و به آن حضرت و همچنین به پدر و جدش علیهما السلام ابن الرضا می‏گفتند (1224) و نقش خاتمش: سُبْحانَ مَنْ لْهُ مَقالِیدُ السَّمواتِ وَ الارْض و به قولی اَنَا للَّهِ شَهیدٌ بوده (1225) و تسبیحش در روز شانزدهم و هفدهم ماه است.
و این است تسبیح آن حضرت:
سُبْحانَ مَنْ هُوَ فی عُلُوِّهِ دانٍ وَ فی دُنُوِّهِ عالٍ وَ فی اِشْراقِهِ مُنیرٌ وِ فی سُلْطانِهِ قَوِیٌّ سُبْحانَ اللَّهِ وَ بِحَمْدِهِ.(1226)
والده ماجده آن حضرت نامش حدیث و به قولی سلیل بوده و او را جده می‏گفتند و در نهایت صلاح و ورع و تقوی بوده. (1227) و در جنات الخلود است که در ولایت خودش پادشاه‏زاده بوده و کافی است در فضیلت او که مفزع شیعه و پناه و دادرس ایشان بوده بعد از وفات حضرت امام حسن عسکری علیه السلام. مسعودی در اثبات الوصیة فرموده که روایت شده از عالم علیه السلام که وقتی که داخل شد سلیل مادر حضرت امام حسن عسکری علیه السلام بر امام علی نقی علیه السلام فرمود: سلیل بیرون کشیده شده از هر آفت و عاهت و هر پلیدی و نجاست بعد فرمود به او زود است که حق تعالی عطا فرماید به تو حجت خود را بر خلق خود که پر کند زمین را از عدل همچنان که پر شده باشد از جور. آنگاه مسعودی فرموده که حامله شد آن مخدره به امام حسن عسکری علیه السلام در مدینه و متولد شد آن حضرت در مدینه در سنه دویست و سی و یک و سن شریف امام علی نقی علیه السلام در آن زمان شانزده سال و چند ماه بود و حرکت فرمود با آن حضرت به عراق در سنه دویست و سی و شش و سن مبارکش چهار سال و چند ماه بود.(1228)
فقیر گوید: در احوال حضرت هادی علیه السلام در ذکر سید محمّد، نصوصی از حضرت هادی علیه السلام بر امامت حضرت امام حسن عسکری علیه السلام مذکور شد.