تربیت
Tarbiat.Org

منتهی الآمال تاریخ چهارده معصوم (جلد دوم)
حاج شیخ عباس قمی (رضوان الله علیه)

پنجم - درآمدن آن حضرت است به طیّ‏الارض از مدینه به بطن الرّمّه‏

شیخ کشی روایت کرده از اسماعیل بن سلام و فلان بن حمید که گفتند: فرستاد علی بن یقطین به سوی ما که دو شتر رونده بخرید و از راه متعارف دور شوید و از بیراهه بروید به مدینه و داد به ما اموال و کاغذهایی و گفت اینها را برسانید به ابوالحسن موسی بن جعفر علیه السلام و باید احدی به امر شما اطلاع نیابد، پس ما آمدیم به کوفه و دو شتر قوی خریدیم و زاد و توشه سفر برداشتیم و از کوفه بیرون شدیم و از بیراهه می‏رفتیم تا رسیدیم به بطن‏الرّمّه، - و آن وادی است به عالیه نجد، گویند آن منزلی است در راه مدینه که اهل بصره و کوفه در آنجا با هم مجتمع می‏شوند - از راحله‏ها فرود آمدیم آنها را بستیم و علف نزد آنها ریختیم و نشستیم غذا بخوریم که ناگاه در این بین سواری رو کرد به آمدن و با او بود چاکری، همین که نزدیک ما رسید دیدیم حضرت امام موسی علیه السلام است پس برخاستیم برای آن حضرت و سلام کردیم و کاغذها و مالها که با ما بود به آن حضرت دادیم. پس بیرون آورد از آستین خود کاغذهایی و به ما داد و فرمود: این جوابهای کاغذهای شما است، ما گفتیم که زاد و توشه ما به آخر رسیده پس اگر رخصت فرمایید داخل مدینه شویم و زیارت کنیم حضرت رسول صلی اللَّه علیه و آله و سلم را و توشه بگیریم، فرمود: بیاورید آنچه با شما است از توشه، ما بیرون آوردیم توشه خود را به سوی آن حضرت، آن جناب آن را به دست خود گردانید و فرمود: این می‏رساند شما را به کوفه! و اما رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله و سلم پس دیدید شما به درستی که من نماز صبح را با ایشان گذاشته‏ام و می‏خواهم نماز ظهر را هم با ایشان به جا می‏آورم برگردید در حفظ خدا.(595)
مؤلف گوید: فرمایش آن حضرت که رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله و سلم را دیدید دو معنی دارد: یکی آنکه نزدیک به مدینه شدید و قرب به زیارت، در حکم زیارت است، دوم آنکه رؤیت من به منزله رؤیت رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله و سلم است، چون مرا دیدید پس پیغمبر را دیده‏اید، و این معنی درست است هرگاه از آن محل که بودند تا مدینه مسافت بعدی باشد. علامه مجلسی فرموده معنی اول اظهر است (596) و احقر گمان می‏کنم که معنی دوم اظهر باشد و مؤید این معنی روایتی است که ابن شهر آشوب نقل کرده که وقتی ابوحنیفه آمد بر در منزل حضرت صادق علیه السلام که از حضرت استماع حدیث کند، حضرت بیرون آمد در حالی که تکیه بر عصا کرده بود، ابوحنیفه گفت: یابن رسول اللَّه! شما نرسیده‏اید از سن به حدی که محتاج به عصا باشید، فرمود: چنین است که گفتی لکن این عصا، عصای پیغمبر است من خواستم تبرک بجویم به آن، پس برجست ابوحنیفه به سوی عصا و اجازه خواست که ببوسد آن را، حضرت صادق علیه السلام آستین از ذراع خود بالا زد و فرمود به او: به خدا سوگند! دانسته‏ای که این بشره رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله و سلم است و این از موی آنحضرت است و نبوسیده‏ای آنرا و می‏بوسی عصا را.(597)