تربیت
Tarbiat.Org

منتهی الآمال تاریخ چهارده معصوم (جلد دوم)
حاج شیخ عباس قمی (رضوان الله علیه)

ذکر احوال حسین ذوالدّمعة پسر دوم زید شهید و اولاد و اعقاب او

همانا حسین بن زید مکنّی به ابوعبداللَّه و ابوعاتقه و ملقب به ذوالدّمعة و ذوالعبرة است، روزی که پدرش کشته گشت هفت ساله بود، حضرت صادق علیه السلام او را به منزل خود برده و تبنّی و تربیت او فرمود و عالم وافری به او عنایت نمود و دختر محمد بن ارقط بن عبداللَّه الباهر را به وی تزویج نمود، و او سیدی زاهد و عابد بود، و از کثرت گریستن او در نماز شب از خوف خدای تعالی او را ذوالدّمعة گفتند، و چون در آخر عمر نابینا شد او را مکفوف گفتند.
از حضرت صادق و حضرت موسی بن جعفر علیه السلام روایت می‏کند و ابن ابی عمیر و یونس بن عبدالرحمن و غیر ایشان از او روایت می‏کنند، تاج‏الدّین بن زهره در ذکر بیت زید شهید، فرموده: و از اعاظم ایشان است حسین ذوالعبرة و ذوالدّمعة و او سیدی بوده جلیل‏القدر شیخ اهل خویش و کریم قوم خود. و بود آن جناب از رجال بنی هاشم از جهت لسان و بیان و علم و زهد و فضل و احاطه به نسب و ایام ناس روایت کرده از حضرت صادق علیه السلام و وفات کرده سنه صد و سی و چهار انتهی.
و ابوالفرج نقل کرده که حسین ذوالدّمعة در محاربه محمد و ابراهیم پسران عبداللَّه بن حسن با منصور، حاضر بود پس از آن از ترس منصور متواری و پنهان شد، و روایت کرده از پسرش یحیی بن حسین که مادرم به پدرم گفت: چه شده که گریه بسیار می‏کنی؟ گفت: آیا آن دو تیر و آتش جهنم برای من سروری گذاشتند که مانع شود مرا از گریستن، و مرادش از دو تیر، آن دو تیری بود که برادرش یحیی و پدرش زید به آن شهید گشتند.(144)
بالجمله؛ حسین در سال یکصد و سی و پنج به قولی یک صد و چهل وفات کرد و دخترش را مهدی عباسی تزویج کرده و او را اعقاب بسیار است از جمله: ابوالمکارم محمد بن یحیی بن نقیب ابوطالب حمزة بن محمد بن حسین بن محمد بن حسن الزّاهد بن ابوالحسن یحیی بن الحسین بن زید شهید است که قرآن را محفوظ داشت، و همچنین هر یک از پدرانش تا امیرالمؤمنین علیه السلام. و یحیی بن الحسین ذوالدّمعة همان است که در سنه دویست و هفت یا دویست و نه در بغداد وفات کرد و مأمون بر وی نماز گذاشت.
و از جمله اعقاب حسین ذوالدّمعة، یحیی بن عمر است که در ایام مستعین باللَّه خلیفه دوازده عباسی به قتل رسید.