تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 7
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره اِسراء آیه 74

(74) وَ لَوْلَا أَن ثَبَّتْنَکَ لَقَدْ کِدتَّ تَرْکَنُ إِلَیْهِمْ شَیْئاً قَلِیلاً
واگر ما تورا استوار نکرده بودیم، هر آینه نزدیک بود که اندکی به آنان تمایل پیدا کنی.
نکته‏ها:
این آیه با عصمت پیامبر صلی الله علیه و آله هیچ گونه تعارضی ندارد. جمله‏ی «نزدیک بود گناه کنی» به معنای «گناه کردن» نیست. به علاوه جمله‏ی «اگر استوار کردن ما نبود...» حالت شرطی دارد، یعنی اگر حمایت ما نبود شاید متمایل می‏شدی. ولی چون آن بود، تمایل هم پیدا نشد. در موارد دیگر هم شرطِ (اگر) به معنای انجام قطعی نیست، مثل آیه (ولو تَقَوّل علینا بعض الاَقاویل... لقَطّعنا منه الوَتین)**حاقّه، 44 - 46.*** اگر بر ما سخنی دروغ نسبت دهد، شاهرگش را قطع می‏کنیم. وآیه (لئن اشرکت لیحبطنّ عملک)**زمر، 65.*** اگر شرک بورزی اعمالت تباه می‏شود. که به معنای انجام شدن آن کارها نمی‏باشد.
چنانکه امام رضا علیه السلام فرمودند: این آیه از این باب می‏باشد که به در می‏گویند تا دیوار بشنود.**«ایّاک اعنی و اسمع یا جاره». تفسیر راهنما.*** و در واقع خطاب آیه به مسلمانان است، نه شخص پیامبر.
پیام‏ها:
1- اگر لطف و نگهداری الهی نباشد، برای مصونیّت و عصمت پیامبران هم ضمانتی نیست. (لولا ان ثبّتناک)
2- قاطعیّت ونفوذناپذیری در برابر دشمنان وکفّار، از امتیازات انبیاست. (ثبّتناک)
3- خداوند پیامبران را معصوم نگاه می‏دارد. (ثبّتناک)
4- عقب‏نشینی در مسائل اعتقادی واصول مکتب، تمایل وگرایش به ظالمان است ورهبران در معرض چنین خطری می‏باشند. (لولا ان‏ثبّتناک لقدترکن الیهم)
5 - انحراف حتّی اگر اندک باشد، از کسی مانند پیامبر بسیار است. (شیئاً قلیلاً)
6- کمترین عقب‏نشینی از اصول و ارزشها نیز ممنوع است. زیرا برای دشمنان یک موفّقیت و پیروزی حساب می‏شود. (شیئاً قلیلاً)