(111) وَقُلْ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَلَمْ یَکُن لَّهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَلَمْ یَکُن لَّهُ وَلِیٌّ مِّنَ الذُّلِّ وَکَبِّرْهُ تَکْبِیراً
و بگو: ستایش از آنِ خداوندی است که نه فرزندی برای خود گرفته است، و نه در حاکمیّت، شریکی برای او بوده و نه هرگز به خاطر ذلّت و ضعف، یاوری گرفته است. و او را به طور شایسته، بزرگ بشمار.
نکتهها:
این سوره، با تسبیح خداوند آغاز شد و با حمد و تکبیر او پایان گرفت، چنانکه سورهی مؤمنون نیز با رستگاری مؤمنان آغاز شده، (قد افلح المؤمنون) و با رستگار نشدن کفّار، پایان گرفته است. (لا یفلح الکافرون)
در روایات، تلاوت این آیه، برای ادای دین و رفع وسوسه و برطرف شدن فقر و بیماری، مؤثرّ شمرده شده است.
نفی فرزند از خداوند، در مقابل یهود و مسیحیّت است، و نفی شریک در مقابل قریش و نفی ولیّ در مقابل برخی از مجوسان و ستارهپرستان است.**تفسیر مجمعالبیان ونمونه.***
پیامها:
1- ستایش خدا را از خدا بیاموزیم. (قل الحمدللّه...)
2- دلیل اختصاص ستایشها به خدا، بینیازی اوست. (الحمدلله الذی لمیتّخد ولدا)
3- عظمت و بزرگی خدا را عظمتی ویژه دانسته و او را بینیاز مطلق بدانیم. (کبّره تکبیراً)