(50) وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَئِکَةِ اسْجُدُواْ لِأَدَمَ فَسَجَدُواْ إِلَّا إِبْلِیسَ کَانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّیَّتَهُ أَوْلِیَآءَ مِن دُونِی وَ هُمْ لَکُمْ عَدُوٌّ بِئْسَ لِلظَّلِمِینَ بَدَلاً
و(یاد کن) هنگامی که به فرشتگان گفتیم: برای آدم سجده کنید. پس همه به جز ابلیس سجده کردند! او از جنّ بود و از فرمان پروردگارش سر بر تافت. آیا (با این حال) او و نسل او را به جای من سرپرستان خود میگیرید؟ در حالی که آنان برای شما دشمنند! ستمگران بد چیزی را به جای خدا برگزیدند.
نکتهها:
سجده سه نوع است:
الف: سجدهی عبادت که مخصوص خداست مثل سجدهی نماز.
ب: سجدهی اطاعت، مثل سجدهی فرشتگان بر آدم، که برای اطاعت فرمان خداوند بود.
ج: سجدهی تحیّت و تکریم، مثل سجدهی یعقوب بر یوسف.
پیامها:
1- سرگذشت سجده فرشتگان بر آدم و تمرّد ابلیس، قابل تأمّل و مایهی عبرت است. (واذ قلنا...)
2- فرشتگان پیش از انسان بودهاند. (قلنا للملائکة اسجدوا لآدم)
3- انسان برتر از فرشته است که مسجود او قرار گرفته است. (اسجدوا لآدم)
4- فرشتگان مطیع امر خدایند. (اسجدوا... فسجدوا)
5 - آنان که سجدهای ندارند، در خط ابلیساند. (فسجدوا الاّ ابلیس)
6- نباید به سابقهی خود مغرور شد. ابلیس با سابقهی طولانی عبادت، فاسق شد. (کان من الجنّ ففسق ...)
7- ابلیس فرزند و ذریّه دارد. (و ذریّته)
8 - فاسقان را نباید دوست خود گرفت. (ففسق ... افتتّخذونه و ذریّته اولیاء)
9- پیروان شیطان باید در عملکرد خود بازنگری کنند که چه میکنند. (افتتّخذونه و ذریّته اولیاء)
10- شیطان و نسل او، دشمن انسانند. (وهم لکم عدوّ)
11- آنان که به جای خدا پیرو شیطان میشوند، ستمگرند. (بئس للظّالمین بدلاً)
12- رها کردن خدا و پیروی از شیطان، انتخاب بدترین جایگزین است. (بئس للظّالمین بدلاً)