(70) قَالَ فَإِن اتَّبَعْتَنِی فَلَا تَسْئَلْنِی عَن شَیْءٍ حَتَّی أُحْدِثَ لَکَ مِنْهُ ذِکْراً
(خضر) گفت: پس اگر در پی من آمدی، از چیزی (از کارهای شگفت من) مپرس، تا آنکه خودم دربارهی آن سخن آغاز کنم.
نکتهها:
چنانکه در آیات قبل بیان کردیم؛ حضرت موسی با آنکه از پیامبران اولواالعزم است و در علم شریعت، اعلم میباشد، ولی در سایر علوم، دانش خضر بیشتر بوده است.
پیامها:
1- مربّی و معلّم باید از ظرفیّت شاگردان آگاه باشد. (انک لن تستطیع...)
2- در واگذاری مسئولیّتهای فرهنگی، باید لیاقتها شناخته و ضعفها گوشزد شود. (انک لن تستطیع...)
3- ظرفیّت افراد برای آگاهیها متفاوت است، حتّی موسی تحمّل کارهای خضر را ندارد. (لن تستطیع)
4- رشد علمی بدون صبر، میسّر نیست. (رشداً ... و کیف تصبر)
5 - آگاهی و احاطهی علمی، ظرفیّت و صبر انسان را بالا میبرد. (کیف تصبر علی مالم تحط به خُبرا)
6- بسیاری از مجادلات و کدورتها، در اثر بیاطلاعی افراد از افکار و اهداف یکدیگر است. (و کیف تصبر ...)
7- با صبر و لطف الهی میتوان به رشد و کمال رسید. (ان شاءالله صابراً)
8 - برای هر کاری که در آینده میخواهیم انجام دهیم، مشیّت الهی را فراموش نکرده و «ان شاءالله» بگوییم. (ستجدنی ان شاء اللّه صابرا)
9- خضر معصوم بود، چون موسی تعهّد کرد که از دستورهای او نافرمانی نکند. (لا اعصی لک امراً)
10- اطاعت از معلّم وصبر در راه تحصیل، ادب وشرط تعلّم است. (ستجدنی... صابرا)
11- تعهّد گرفتن در مسایل علمی و تربیتی جایز است. (فان اتبعتنی فلا تسئلنی)
12- سؤال کردن، زمان دارد وشتابزدگی در سؤال، ممنوع است. (فلا تسئلنی... حتّی احدث لک)
13- تمام کارهای انبیا، با دلیل، منطق و حکیمانه است. (احدث لک منه ذکراً)
14- استاد و مربّی باید از ذهن شاگردان، ابهام زدایی کند. (حتی احدث لک منه ذکراً)