(102) قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَآ أَنزَلَ هَؤُلَا ءِ إِلَّا رَبُّ السَّمَوَ تِ وَالْأَرْضِ بَصَآئِرَ وَإِنِّی لَأَظُنُّکَ یَفِرْعَوْنُ مَثْبُوراً
موسی گفت: قطعاً میدانی که این (معجزات) را جز پروردگار آسمانها وزمین برای بصیرت شما نفرستاده است ومن تو را ای فرعون! هلاک شده میپندارم.
نکتهها:
سؤال: با آنکه موسی علیه السلام به هلاک فرعون یقین داشت، چرا میگوید: «لأظنّک» گمان دارم؟
پاسخ: اوّلاً: ظنّ تنها به معنای گمان نیست، بلکه به باور ویقین نیز گفته شده است.
ثانیاً: شاید امیدی به هدایتش داشت.
ثالثاً: وقتی دشمن پردهدری نمیکند، ادب در بحث و مناظره اقتضا دارد ما نیز حریم را نگه داریم. فرعون گفت: (لاظنّک یا موسی مسحوراً) موسی نیز در جواب او فرمود: (لاظنّک یافرعون مثبوراً)
پیامها:
1- گاهی انسان با آنکه حقّ را میداند، امّا خود را به جهالت میزند. (لقد عَلِمتَ...)
2- علم به تنهایی در هدایت و راهیابی انسان کافی نیست، بلکه ایمان و تسلیم لازم است، وگرنه فرعون هم علم داشت. (عَلِمتَ)
3- معجزات موسی به قدری روشن بود که فرعون هم به آن علم داشت. (عَلِمتَ)
4- معجزات برای بصیرت مردم است، ولی در سحر و جادو بصیرت نیست. (بصائر)
5 - در نظامهای حکومتی فاسد، برای هدایت مردم باید به سراغ رئیس حکومت رفت. (یا فرعون)
6- پیامبران الهی، به راه خود مطمئن بودند، از این رو با صراحت به طاغوتها اخطار میکردند. (لأظنّک یا فرعون مثبوراً)
7- هرکه حقّ را بفهمد، امّا لجاجت وکبر ورزد، هلاک میشود. (عَلِمتَ...مثبوراً)