تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 7
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره اِسراء آیه 35

(35) وَ أَوْفُواْ الْکَیْلَ إِذَا کِلْتُمْ وَزِنُواْ بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقِیمِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِیلاً
و چون با پیمانه داد وستد کنید، پیمانه را تمام دهید و با ترازوی درست وزن کنید، که این بهتر و سرانجامش نیکوتر است.
نکته‏ها:
«قِسطاس»، از ترکیب دو کلمه‏ی «قِسط» به معنای عدل و «طاس» به معنای کفه‏ی ترازو می‏باشد.**تفسیر المیزان.*** در حدیث آمده است: امام معصوم، نمونه و مصداق «قسطاس مستقیم» در جامعه‏ی اسلامی است.**بحار، ج‏24، ص‏187.***
مسائل داد وستد و رعایت حقوق مردم در معاملات، چنان مهم است که قرآن بارها روی آن تأکید کرده و بزرگ‏ترین آیه قرآن،**بقره، 282.*** مربوط به آن و سوره‏ای به نام «مطففّین» (کم‏فروشان) نام نهاده شده است. اوّلین دعوت بعضی پیامبران، همچون حضرت شعیب نیز ترک کم‏فروشی بوده است.**شعراء، 181 - 183.***
پیام‏ها:
1- بازار مسلمانان، باید از تقلّب و کم‏فروشی دور باشد و فروشنده‏ی آن باید امین، دقیق، درستکار و با حساب و کتاب باشد. (اوفوا الکیل)
2- ایفای کیل و پیمانه‏ی صحیح، از نمونه‏های وفای به پیمان است که در آیه‏ی قبل گذشت، زیرا معامله، نوعی تعهّد است. (اوفوا بالعهد... اوفوا الکیل)
3- ترازو و وسایل سنجش و محاسبات تجاری، باید سالم و دقیق باشد. (وزنوا بالقسطاس المستقیم)
4- دقّت در ترازو، وزن و محاسبات، عامل خیر وبرکت است و کم‏فروشی، خیر و برکت را می‏برد. (ذلک خیرٌ)
5 - فلسفه‏ی فرمان‏های الهی، خیر خود انسان‏هاست. (اوفوا، زنوا... ذلک خیر)
6- درستکاری اقتصادی، برتر از کسب مال از راه کم‏فروشی است. (ذلک خیر)
7- نتیجه‏ی دادوستد درست و رعایت حقوق مردم، به خود انسان باز می‏گردد، چون ایجاد اعتماد می‏کند، ولی کم‏فروشی و نادرست بودن میزان و حساب، جامعه را به فساد مالی و سلب اعتماد می‏کشاند. پس پایان و پیامد خوب، در گرو درستکاری است. (ذلک خیر)
8 - کسب صحیح، موجب خوش عاقبتی است. (احسن تأویلاً)
کم‏فروش گرچه به سود موّقت می‏رسد، ولی از دست دادن اعتبار دنیوی و فراهم شدن عذاب اخروی، کار او را بدفرجام می‏کند.