(63) تِلْکَ الْجَنَّةُ الَّتِی نُورِثُ مِنْ عِبَادِنَا مَنْ کَانَ تَقِیّاً
این، همان بهشتی است که به هر یک از بندگان پرهیزکار خود به ارث میدهیم.
نکتهها:
در آیه قبل کلمهی «جنّت» به صورت مفرد بکار رفته بود، (یدخلون الجنّة)، ولی در این آیه کلمهی «جنّات» به صورت جمع مطرح شده و این نشان میدهد که باغ و بوستان اهل بهشت مجموعهای از بوستانهای متعدّد است و این تعبیر شاید به خاطر آن باشد که هر یک از بهشتیان چهار باغ دارند که در سورهی الرّحمن به آن اشاره شده است: (و لمن خاف مقام ربّه جنّتان... و من دونهما جنّتان)**تفسیر کشفالاسرار.*** یعنی برای هرکس که اهل تقوا باشد، دو باغ است و پس از توصیف دو باغ میفرماید: غیر این دو باغ، دو باغ دیگر نیز هست که روی هم میشود چهار باغ که این دو باغ یا نزدیکترند و یا سطح پایینتری دارند و یا به خاطر اختلاف درجات اهل بهشت، نوع باغها نیز تفاوت دارد.
قرآن کریم از تحقّق یافتن وعدههای الهی بارها سخن به میان آورده است، از جمله فرمود: «و من اوفی بعهده من الله»**توبه، 111.*** کیست که از خداوند با وفاتر باشد؟
ستایش بهشت به اینکه در آنجا لغوی نمیشنوند، هم توصیه به امروز ماست که از لغو دوری کنیم و هم اشاره به این است که سخنان یاوه کفّار و شنیدههایی که مؤمنان را در دنیا رنج میداد، در آنجا نیست.
در جملهی (نورث من کان تقیّا) هم به تقوا اشاره شده است که کلید بهشت است و هم تعبیر ارث آمده که به معنای رسیدن به مال و نعمت بدون رنج و زحمت است. گرچه تقوا کلید بهشت است، امّا آن همه پاداش، ارث خدا به ماست و اعمال ما به این اندازه پاداش ندارد و در حقیقت پاداشهای ما ارثی است که از طرف خداوند بدون رنج به ما میرسد.
در حدیثی میخوانیم: هر انسانی در بهشت و دوزخ جایگاهی دارد؛ اگر اهل بهشت شد، جایگاه دوزخی او به دوزخیان ارث میرسد و اگر اهل دوزخ شد، جایگاه بهشتی او به بهشتیان ارث میرسد.**نورالثقلین، ج2، ص 31.***
شخصی به امام صادق علیه السلام از درد معدهاش شکایت کرد. حضرت به او فرمودند: دو نوبت غذا بخور، صبح وغروب، و بین آن دو غذا نخور که موجب فساد بدن میشود. آنگاه این آیه را (رزقهم فیها بکرة وعشیّا) تلاوت کردند.**تفسیر نورالثقلین ؛ محاسن برقی.***
پیامها:
1- استقرار در باغهای بهشت همیشگی است. (جنّات عدن)**کلمهی «عدن» به معنای اقامت است.***
2- سرچشمهی آن همه الطاف موعود، لطف خداوند رحمان است. (وعد الرحمن)
3- ما امروز حقیقت وعدههای خداوند را درک نمیکنیم. (بالغیب)
4- کلام رایج بهشتیان، سلام است. (لایسمعون... الا سلاما) محیط بهشت، محیطی امن و سالم است و بهشتیان، هم از فرشتگان سلام میشنوند، (سلام علیکم طبتم)**زمر، 73.*** و هم از دوستان خود. (فسلام لک من اصحاب الیمین)**واقعه، 91.***
5 - در بهشت تنوّع زمان (بامداد و غروب) وجود دارد. (بکرة و عشیّا)
6- در بهشت هم امنیّت روحی است، (الاّ سلاما) و هم تأمین نیازهای جسمی. (رزقهم بکرة و عشیّا)
7- در عطا کردن بهشت، برگرداندن و نقضی در کار نیست و این، قویترین نوع مالکیّت است.**تفسیر کشفالاسرار.*** (نورث)
8 - بهشت، میراث پرهیزکاران است. (نورث من عبادنا مَن کان تقیّا)