(110) قُلِ ادْعُواْ اللَّهَ أَوِ ادْعُواْ الرَّحْمَنَ أَیّاً مَّا تَدْعُواْ فَلَهُ الْأَسْمَآءُ الْحُسْنَی وَ لَاتَجْهَرْ بِصَلَاتِکَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَیْنَ ذَ لِکَ سَبِیلاً
بگو: نام اللّه را بخوانید یا نام رحمان را، هر کدام را بخوانید، پس بهترین نامها از آن اوست. ونمازت را خیلی بلند یا خیلی آهسته نخوان ومیان این دو، راهِ (معتدلی) را انتخاب کن.
نکتهها:
در بعضی تفاسیر آمده است: پیامبر در مسجدالحرام دعا میخواند و میگفت: «یاالله، یارحمان» عدّهای پنداشتند که او دو خدا را میخواند که یکی «اللّه» است و دیگری «رحمان». آیه نازل شد و این شبهه را زدود.**تفاسیر تبیان و فرقان.***
بعضی نامها تنها علامت و نشان است و کاری به تطابق معنا با مسمّی ندارد، مثل شناسایی افراد از طریق صدا، لباس، ماشین، یا شناسایی کشور یا مؤسسهای از راه آرم و نشان. امّا گاهی اسامی تنها آرم نیستند، بلکه محتوا و پیام دارند، مثل نامهای مبارک خدا که هر یک، گویای کمالی از ذات اوست.
هرگاه پیامبر بلند نماز میخواند، کفّار با شعر خواندن بلند، مزاحم میشدند و هرگاه آهسته میخواند، اصحاب نمیشنیدند. نزول این آیه، دستور به قرائتی بین بلند و آهسته بود.**تفسیر ابوالفتوح رازی.***
در روایات شیعه و سنّی آمده است: خداوند 99 اسم دارد که هر که در دعا خداوند را به آنها بخواند، رستگار وپیروز میشود.**تفاسیر طبری، المیزان و مجمعالبیان.***
پیامها:
1- پیامبر باید شبهات را برطرف کند. (قل)
2- نامهای خدا، همه به یک حقیقت برمیگردد و عین ذات اوست. (ایّاًما تدعوا)
3- اسمای حُسنی وبرترین صفات، مخصوص خداوند است. (فله الاسماء الحسنی)
4- چون از سویی خدا و کمالاتش بینهایت است، و از سوی دیگر عقل و کلمات انسان محدود، بهترین راه آن است که خدا را به نامهایی بخوانیم که از خود او و قرآن گرفتهایم، وگرنه انسان ممکن است به انحراف افتد واسمهای نامناسب برای خدا بتراشد.(الاسماء الحسنی)
5 - در دعا خواندن، انسان آزاد است که خدا را به هر یک از نامهایش که میخواهد، بخواند. (ایاًما تدعوا ...)
6- در همهی نامهای خدا، بهترین معانی و مقدّسترین مفاهیم به کار رفته است. (فله الاسماء الحسنی)
7- اسلام، دینی میانه و معتدل است، حتّی قرائت نمازش باید با صدایی میانه باشد. (وابتغ بین ذلک سبیلاً)
8 - اسلام، غیر از نیّت و عمل، به شیوه و کیفیّت عمل هم نظر دارد. نماز باید روی آداب خاصّ خوانده شود. (لاتجهر، لاتخافت، ابتغ بین ذلک)