(64) وَمَا نَتَنَزَّلُ إِلَّا بِأَمْرِ رَبِّکَ لَهُ مَا بَیْنَ أَیْدِینَا وَمَا خَلْفَنَا وَمَا بَیْنَ ذَلِکَ وَ مَا کَانَ رَبُّکَ نَسِیّاً
ما (فرشتگان) جز به فرمان پروردگار تو نازل نمیشویم؛ آنچه پیش روی ما (در آینده) و آنچه پشت سر ما (در گذشته) و آنچه میان این دو قرار دارد از اوست و پروردگار تو فراموشکار نیست.
نکتهها:
در تفسیر المیزان میخوانیم: این آیه مستقل است، گرچه بعضی تلاش کردهاند تا با آیات قبل ارتباطش دهند.
در تفاسیر فخررازی، طبری وتبیان میخوانیم: مدّتی وحی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله قطع شد و این، سبب نگرانی پیامبر وطعنهی مخالفان گردید. آیه نازل شد: پروردگارت فراموشکار نیست. (ماکان ربّک نسیّا) نظیر آیهی (ما وَدّعک ربّک و ما قَلی)**ضحی، 3.***
پیامها:
1- نزول قرآن، تدریجی و بر اساس فرمان خداست. (و ما نتنزّل الاّ بامر ربّک)
2- فرشتگان تسلیم امر خداوند هستند. (و ما نتنزّل الاّ بامر ربّک)
3- مالک حقیقی همه چیز اوست. (له)
4- تأخیر وحی به امر خداوند بود، نه اینکه او فراموش کرده باشد.**تفسیر فی ظلالالقرآن ؛ تبیان.*** (ما کان ربّک نسیّا)