(39) أَنِ اقْذِفِیهِ فِی التَّابُوتِ فَاقْذِفِیهِ فِی الْیَمِّ فَلْیُلْقِهِ الْیَمُّ بِالسَّاحِلِ یَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لِّی وَعَدُوٌّ لَّهُ وَأَلْقَیْتُ عَلَیْکَ مَحَبَّةً مِّنِّی وَلِتُصْنَعَ عَلَی عَیْنِی
(به او وحی کردیم) که کودک خود را در صندوقی بگذار، پس آن (صندوق) را در دریا بینداز، تا دریا آن را به ساحل افکند و (کسی که) دشمن من و دشمن او (است)، آن را (از دریا) بگیرد. و (ای موسی!) من محبّتی از جانب خویش بر تو افکندم (تا تو را دوست بدارند) و تا زیر نظر من ساخته شوی (وپرورش یابی). نکتهها:
مراد از وحی در اینجا، الهام و القا بر قلب است، نه آن وحی اصطلاحی که مخصوص پیامبران است. زیرا رسالت، مخصوص مردان است. چنانکه در سوره یوسف، آیه 109 میفرماید: (و ما ارسلنا من قبلک الا رجالاً نوحی الیهم)
«تابوت»**مراد از تابوت در داستان طالوت وجالوت درآیه 248 سوره بقره، همین صندوقچه حضرت موسی است. (... ان یأتیکم التابوت فیه سکینة من ربّکم وبقیّة ممّا ترک آلموسی وآلهارون)*** به معنای صندوق و «یم» به معنای دریاست و تمام هشت مورد استعمال «یم» در قرآن، در داستان حضرت موسی میباشد.
بر خلاف امروزه که صنعت تنها به ساخت کالاها گفته میشود، قرآن صنعت را هم به کالا گفته «اصنع الفلک» و هم به تربیت انسانی. «لتصنع علی عینی»
همین که خداوند بر کاری اراده کند، تمام مقدمات آن را نیز فراهم میسازد. در اینجا برای حفظ موسی علیه السلام ، به مادرش الهام میکند که فرزندت را به دریا بینداز، به دریا امر مینماید که صندوق حامل کودک را به ساحل ببر، به قلب دشمن القا میفرماید که او را بگیر و محبّت کودک را نیز در دل او قرار میدهد.
امام باقر علیه السلام فرمود: خداوند چنان محبّتی از موسی در دل مردم انداخت که هر کس موسی علیه السلام را میدید به او علاقهمند میشد.**تفسیر نمونه.***
رمز رسیدن به کمالات، دل کندن از وابستگیها و دوستیهاست. «اقذفیه»
الف: دل کندن از خود؛ ابراهیم حاضر شد در آتش افتد.
ب: دل کندن از همسر؛ ابراهیم همسرش را در مکّهی بیآب و گیاه گذارد.
ج: دل کندن از نوزاد؛ مادر موسی فرزند خود را در آب افکند.
د: دل کندن از نوجوان؛ ابراهیم حاضر شد اسماعیل را قربانی کند.
ه: دل کندن از شهوت؛ یوسف، درخواست کامیابی همسر عزیز مصر را نپذیرفت.
و: دل کندن از خواب؛ ثواب نماز در دل شب را کسی جز خدا نمیداند. (فلا تَعلم نفس ما اُخفی لهم من قرّة اعین)**سجده، 17.***
پیامها:
1- گاهی والدین به خاطر فرزند، مشمول لطف خاص میشوند. (اوحینا الی امّک)
2- زن نیز میتواند به مقامی برسد که مورد وحی و الهام الهی قرار بگیرد. (اوحینا الی امک) (اگر چه این وحی، برای رسالت بشمار نمیرود، امّا الهام ساده نیز به حساب نمیآید، زیرا مادر موسی به واسطهی آن، فرزند خود را تسلیم امواج آب کرد.)
3- در حرکت ونهضت انبیا، زنان نیز ایفای نقش کردهاند. (امّک)
4- دریا نیز همچون تمام هستی، تحت امر الهی است. (فلیلقه الیم بالساحل)
5 - تکرار کلمه «عدّو» نشانه عمق عداوت طاغوت نسبت به فرستادگان الهی است. (عدوٌ لی و عدوٌ له)
6- عدو شود سبب خیر، اگر خدا خواهد. (یأخذه عدوٌ لی و عدوٌ له)
7- محبوبیّت یکی از الطاف الهی است. آنکه دلها از اوست، محبّت نیز از اوست. (محبّة منّی)
8 - اولیای خدا، تحت نظر و تربیت ویژهی پروردگار قرار دارند. (علی عینی)