(42) إِذْ قَالَ لِأَبِیهِ یَأَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا یَسْمَعُ وَلَا یُبْصِرُ وَلَا یُغْنِی عَنکَ شَیْئاً
آنگاه که (ابراهیم) به پدرش گفت: ای پدر! چرا چیزی را میپرستی که نمیشنود و نمیبیند و تو را از هیچ چیز بی نیاز نمیکند؟
نکتهها:
پدر حضرت ابراهیم، فوت شده بود و کسی که در قرآن به عنوان پدر او معرفی شده، سرپرست او عمویش آزر یا شوهر مادرش بوده است.**تفسیر المیزان.***
در روایات اهلبیت علیهم السلام نیز میخوانیم که پدر حضرت ابراهیم موحّد بود و مراد از «أب» در اینجا عموی اوست.
در زبان عربی، کلمهی «أب» معنای وسیعی دارد و بر معلّم و مربّی و حتّی پدر زن نیز گفته میشود. در روایات نیز از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده است که فرمود: «أنا و علیّ ابوا هذه الامّة»**بحار، ج 16، ص 95.*** من و علیّ پدران این امّت هستیم.
پیامها:
1- مناظرات ابراهیم با عمویش قابل یادآوری و بزرگداشت است. (اذ قال)
2- در نهی از منکر، از نزدیکان خود شروع میکنیم. (یا ابت)
3- نهی از منکر مرز سنّی ندارد. (پسر میتواند بزرگ خانواده را نهی کند، امّا باید احترام آنان را حفظ کند.) (یا ابت)
4- همیشه کمال افراد به سن آنها بستگی ندارد؛ گاهی فرزند خانه از بزرگترها بهتر میفهمد. (یا ابت)
5 - ارشاد وتبلیغ نباید همیشه عمومی باشد، بلکه گاهی باید به خود فرد گفته شود. (یا ابت)
6- در نهی از منکر، با ایجاد سؤال، وجدان افراد را به قضاوت گیریم. (لم تعبد)
7- در نهی از منکر، از منکرهای اعتقادی شروع کنیم. (متأسفانه ما بیشتر سرگرم منکرهای اخلاقی و اجتماعی هستیم) (لم تعبد)
8 - راه حقّ را فدای عواطف نکنیم. (لابیه لم تعبد) خویشاوندی نباید مانع نهی از منکر شود.
9- بتپرستی، از فرشته پرستی، انسان پرستی و گاوپرستی بدتر است، زیرا در آنها بینایی و شنوایی و شعور هست، ولی در بت نیست. (مالا یسمع ...)