(12) وَجَعَلْنَا الَّیْلَ وَالنَّهَارَ ءَایَتَیْنِ فَمَحَوْنَآ ءَایَةَ الَّیْلِ وَجَعَلْنَآ ءَایَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِّتَبْتَغُواْ فَضْلاً مِّن رَّبِّکُمْ وَلِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِینَ وَ الْحِسَابَ وَکُلَّ شَیْءٍ فَصَّلْنَهُ تَفْصِیلاً
و ما شب و روز را دو نشانه (از قدرت خود) قرار دادیم، پس نشانهی شب (روشنی ماه) را زدودیم و نشانهی روز (خورشید) را روشنگر ساختیم تا فضل و روزی از پروردگارتان بجویید و تا شمار سالها و حساب را بدانید و ما هر چیز را به روشنی بیان کردیم.
نکتهها:
شاید دلیل اینکه در قرآن معمولاً کلمهی شب مقدّم بر روز آمده است، این باشد که تاریکی زمین از خودش است و روشنایی آن از خورشید.
پیامها:
1- گردش زمین به دور خود و پیدایش روز و شب و تغییرات آن، طبق ارادهی حکیمانهی الهی است، نه تصادفی. (جعلنا ... مَحَونا... لتبتغوا)
2- روز برای کار و شب برای استراحت است. (آیة النهار مبصرةً لتبتغوا)
3- با آنکه فضل و رحمت از خداست، ولی ما نیز باید تلاش کنیم. (لتبتغوا)
4- آماده سازی زمینههای کسب روزی، از شئون ربوبیّت الهی است. (لتبتغوا فضلاً من ربّکم)
5 - روزی، از سوی خداست، به زرنگی خود مغرور نشویم. (فضلاً من ربّکم)
6- تدبیر نظام آفرینش، بیهدف نیست و در این تدبیر، محور هدفها انسان است. (لتبتغوا ... لتعلموا)
7- شب و روز، تقویمی طبیعی، دائمی، همگانی، آسان و قابل فهم، و وسیلهای برای نظم و برنامهریزی میباشد. (لتعلموا عدد السنین و الحساب)
8 - در نظام هستی، همه چیز منظّم، قانونمند و تفکیک شده است تا اصطکاک و تداخل و فروپاشی پیش نیاید. (وکل شیء فصّلناه تفصیلاً)