آیه
َلَّذِینَ یُظَاهِرُونَ مِنکُم مِّن نِّسَآئِهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا الَّئِی وَلَدْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَیَقُولُونَ مُنکَراً مِّنَ الْقَوْلِ وَ زُوراً وَ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ
ترجمه
کسانی از شما (مردان) که نسبت به همسرانشان ظهار میکنند، (بدانند که) آنها مادرانشان (نمیشوند و) نیستند. مادرانشان کسانی هستند که آنها را متولّد کردهاند و آنان(بر اساس عادت جاهلی) سخن ناپسند و باطل میگویند و البتّه خداوند بسیار با گذشت و آمرزنده است.
نکته ها
در توضیح آیه قبل بیان شد که در زمان جاهلیّت، ظهار، نوعی جدایی و طلاق بود که با گفتن جملهای بدین مضمون: «همخوابی با تو مثل همخوابی با مادرم است» صورت میپذیرفت. اسلام این نوع طلاق را تحریم و مرد را در صورت انجام دادن آن، موظّف به پرداخت کفاره کرد.
کلمه «زور» به معنای سخن باطل و دروغ است.
کسانیکه قبل از نزول این آیه، ظهار کرده بودند مورد عفو الهی قرار گرفتند. «انّ اللّه لعفوّ غفور»
پیام ها
1- یکی از رسالتهای انبیا، برداشتن خرافات و سنّتهای غلط میان مردم است. «الّذین یظاهرون...»
2- یکی از ظلمهایی که دوران جاهلی در حق زن روا میداشت، قانون ظهار بود که اسلام آن را لغو و برای ارتکاب آن جریمه سنگین تعیین کرد. «یظاهرون منکم من نسائکم... یقولون منکراً من القول»
3- مبارزه با خرافات و عادات و سنّتهای غلط، باید منطقی و مستدل باشد. «ما هنّ أمّهاتهم ان أمّهاتهم الاّ اللاّئی ولدنهم»
4- گاهی یک نالهی به حق، به یک جریان نجات بخش منجر میشود. «تشتکی الی اللّه... ان امّهاتهم الاّ اللاّئی ولدنهم»
5 - زشتگویی و زورگویی، سیره مستمرّ جاهلیّت بوده است. «لیقولون منکرا...»
6- برای هر کاری راهی شرعی و قانونی است، راه جدا شدن زن و مرد از یکدیگر طلاق است، آن هم با مراعات قوانین و حقوق هر دو، ولی جدا شدن از طریق ظهار و هر راه نامشروع دیگر، منکر و باطل است. «لیقولون منکراً من القول و زورا»
7- خداوند، هم گناهان را میبخشد و هم چشمپوشی میکند. «لعفوّ غفور»
8 - گناه هر چند بزرگ باشد، عفو الهی قابل تردید نیست. «لیقولون منکراً من القول و زورا... لعفو غفور»