تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 9(دوره ده جلدی)
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره 48. فتح آیه 24

آیه
وَهُوَ الَّذِی کَفَّ أَیْدِیَهُمْ عَنکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ عَنْهُم بِبَطْنِ مَکَّةَ مِن بَعْدِ أَن أَظْفَرَکُمْ عَلَیْهِمْ وَکَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیراً
ترجمه
و او کسی است که بعد از آنکه شما را (در حدیبیّه) بر آنان پیروز ساخت، در درون مکّه (نیز) دست آنان را از شما و دست شما را از آنان کوتاه کرد و خداوند به هر کاری که می‏کنید بیناست.
نکته ها
ظاهراً مقصود از دست کشیدن هر دو طرف از جنگ، همان صلح حدیبیّه است. زیرا مشرکان مکّه خود را آماده‏ی جنگ کرده بودند و پیامبر اسلام‏صلی الله علیه وآله نیز از مسلمانان، بیعت وفاداری گرفته بود و هر دو طرف، دشمن سرسخت یکدیگر بودند.
در صلح حدیبیّه، خداوند از یک سو دست تجاوز مشرکان را قطع کرد و از سوی دیگر مؤمنان را از کشتن مشرکان بازداشت که این نیز به دو دلیل، در آن تاریخ نعمت بود: یکی حفظ قداست حرم و مکّه که نباید به دست مسلمانان هتک و ضایع شود ودیگری آتش‏بس ده‏ساله‏ای بود که در قرارداد صلح آمد، و در این مدّت، جمع بسیاری به مسلمانان پیوستند، و به خاطر آنکه مسلمانان کسی از آنان را نکشته بودند، در سال بعد، عمره دسته‏جمعی انجام دادند و سال بعد با شکوه و هیبت هرچه تمام‏تر، مکّه را فتح کردند، که تمام اینها از برکات آن صلح بود.
اگر در حدیبیّه، جنگ و درگیری رخ می‏داد و نفراتی از مشرکان کشته شده بودند، راه صلح، آتش بس و راه عمره در سال‏های بعد و راه حفظ و قداست مکّه و شاید راه فتح مکّه در آینده بسته شده بود، به همین دلیل، صلح حدیبیّه را فتح مبین و راه گشای نفوذ با عزّت اسلام و زمینه ساز رشد سریع اسلام دانسته‏اند.
پیام ها
1- سنّت خداوند در مورد لطف به مؤمنان، قطعی و حتمی است. «و لن تجد لسنّة اللّه تبدیلاً و هو الذی کفّ أیدیهم عنکم»
2- تمام پیروزی‏ها و پیشرفت‏ها، به تدبیر و اراده الهی است. «و هو الذی...»
3- امنیت و در امان ماندن از دشمن، آنهم در میان دشمن، نعمتی بزرگ است. «ببطن مکّة»
4- گاهی صلح، نشانه پیروزی است. «من بعد أن اظفرکم علیهم»