آیه
فَمَن لَّمْ یَجِدْ فَصِیَامُ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ مِن قَبْلِ أَن یَتَمَآسَّا فَمَن لَّمْ یَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّینَ مِسْکِیناً ذَلِکَ لِتُؤْمِنُواْ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ
ترجمه
پس کسی که (بردهای برای آزاد کردن) نیافت، باید قبل از آمیزش با همسر، دو ماه پی در پی روزه بگیرد و کسی که نمیتواند باید شصت مسکین را طعام دهد. این برای آن است که به خدا و رسولش ایمان آورید و این قوانین الهی است و برای کافران (که اهل عمل به احکام الهی نیستند)، عذابی دردناک است.
نکته ها
در قرآن بیش از ده مرتبه کلمهی «حدود» بکار رفته است که اکثر آنها مربوط به حقوق خانواده میباشد.
کسیکه بردهای برای آزاد کردن نیافت، باید دو ماه پی در پی روزه بگیرد. بر اساس روایات، اگر کسی 31 روز آن را پشت سر هم روزه گرفت، میتواند باقی روزهها را به صورت متفرقه بگیرد. و این خود تسهیلی است که از طریق اهل بیت وارد شده است.**تفاسیر نورالثقلین و نمونه.***
تکرار جمله «قبل ان یتماسا» در این دو آیه، نشان آن است که قبل از پرداخت جریمه، تماس با همسر ممنوع است.**تفسیر المیزان.***
پیام ها
1- دین جهانی باید قوانینش قابل تطبیق با هر زمانی باشد، تا مردم در بن بست قرار نگیرند. گاهی برده نیست، «فمن لم یجد» و گاهی امکان روزه گرفتن نیست. «فمن لم یستطع»
2- جرائم اسلامی، انواع برکات را برای جامعه در بر دارد:
بردگان را آزاد میسازد. «فتحریر رقبة»
با روزه گرفتن، افراد را صبور و مقاوم میکند. «فصیام شهرین متتابعین»
با اطعام، گرسنگان را سیر میکند. «فاطعام ستین مسکینا»
3- جریمه باید متنوع و درجهبندی داشته باشد و شرایط زمانی و مکانی و توان افراد در نظر گرفته شود. «فتحریر رقبة... فمن لمیجد... فمن لم یستطع»
4- احکام الهی تخفیف بردار هست، ولی تعطیل بردار نیست. «فمن لم یجد... فمن لم یستطع...»
5 - در مجازات و جرایم الهی، از اموال یا توان بدنی شما کاسته میشود ولی در عوض به ایمانتان افزوده میشود. «فتحریر رقبة... صیام شهرین... اطعام ستین... ذلک لتؤمنوا»
6- فلسفه جرایم و کیفرها را روشن کنید تا مردم با دلگرمی آنها را بپذیرند. «فتحریر رقبة... ذلک لتؤمنوا»
7- عمل نکردن به حدود الهی وبیاعتنایی به آن، کفر است. «تلک حدود اللّه و للکافرین»