آیه
وَأَنَّ إِلَی رَبِّکَ الْمُنتَهَی
وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَکَ وَأَبْکَی
وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْیَا
ترجمه
و پایان و بازگشت همگان به سوی پروردگار توست.
و اوست که به خنداند و بگریاند.
و اوست که به میراند و زنده کند.
نکته ها
گرچه کارهای الهی، با واسطه است ولی در حقیقت، همه کاره خود اوست. تکرار ضمیر «هو»، نشانه آن است که همه کاره فقط خداست.
تضادّ میان مرگ و حیات یا گریه و خنده، در نظر بشر است، امّا در نزد خداوند اینها همه خیر است و تضادّی میان آنها نیست.
پیام ها
1- نه مؤمنان خسته شوند و نه کافران مغرور، پایان همه کس و همه چیز به دست اوست که به حساب همه خواهد رسید. «الی ربّک المنتهی»
2- هستی، در حرکت به سوی اوست. «الی ربّک المنتهی»
3- هم کیفر و پاداش به دست اوست، «سوف یری» و هم حالات و روحیات و غم و شادی. «أضحک و أبکی»
4- خنده و گریه، هر دو لازم است و نباید در حالات عاطفی و احساسی، مانع خنده و گریه شد. «أضحک و أبکی»
5 - قدرت خداوند، نسبت به کار متضادّ یکسان است. «أضحک وأبکی، أمات و أحیا»
6- قیامت، روز خنده گروهی و گریه گروهی دیگر از مردم است. «ثمّ یجزاه الجزاء الاوفی... انّه هو أضحک و أبکی»
7- مرگ و حیات، جلوهای از ربوبیّت الهی است. «ربّک المنتهی... هو أمات و أحیا»
8- شیوه تربیت قرآن به گونهای است که در مسائل متضاد، جهت توحیدی را دنبال میکند. «هو أضحک و أبکی... هو أمات و أحیا»