تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 9(دوره ده جلدی)
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره 49. حجرات آیه 15

آیه
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُواْ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ‏یَرْتَابُواْ وَ جَاهَدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أُوْلَئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ‏
ترجمه
مؤمنان، تنها کسانی هستند که به خدا ورسولش ایمان آورده و دچار تردید نشدند و با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد کردند. اینانند که (در ادّعای ایمان) راستگویانند.
نکته ها
سیمای مؤمن واقعی‏
چهار آیه‏ی قرآن با جمله «انّما المؤمنون» شروع شده که ترسیم سیمای مؤمن واقعی است:
1. «انّما المؤمنون الّذین اذا ذُکر اللَّه وَجِلتْ قلوبهم و اذا تُلیت علیهم آیاته زادتهم ایماناً و علی ربّهم یَتوکّلون»**انفال، 2.***مؤمنان واقعی کسانی هستند که هرگاه نام خداوند برده شود، دلهایشان می‏لرزد و همین که آیات الهی بر آنان تلاوت شود، ظرفیت آنان به ایمان افزوده می‏گردد وتنها بر خدا تکیه می‏کنند.
2. «انّما المؤمنون الّذین آمنوا باللّه و رسوله و اذا کانوا معه علی امرٍ جامع لم یَذهَبوا حتّی یَستأذِنوه...»** نور، 62.*** مؤمنان واقعی کسانی هستند که به خدا و رسولش ایمان دارند و هرگاه در یک کار دسته جمعی با پیامبر هستند، بدون اجازه‏ی حضرت از صحنه خارج نمی‏شوند.
3 و 4. در همین سوره مطرح شده است؛ یک بار در آیه دهم، «انّما المؤمنون اخوة...» و بار دیگر در همین آیه.
اگر این چهار آیه را در کنار هم بگذاریم، سیمای مؤمنان صادق و واقعی را کشف می‏کنیم. همانان که قرآن درباره‏شان فرموده است: «اولئک هم المؤمنون حقّا»**انفال، 4 و 74*** و«اولئک هم الصادقون» بنابراین مؤمنان واقعی کسانی هستند که:
1. دلهای آنان به یاد خدا بتپد، نه با مال و مقام و... . «اذا ذکر اللَّه وَجِلَت قلوبهم»
2. دائماً در حال حرکت و تکامل هستند و توقّفی در کارشان نیست و در برابر هر پیام الهی؛ متعهّد، عاشق و عامل هستند. «و اذا تُلیت علیهم آیاته زادتهم ایمانا»
3. تنها تکیه‏گاه آنان ایمان به خداست، نه قراردادها و وابستگی‏های به شرق و غرب و... . «علی ربّهم یَتوکّلون»
4. در نظام اجتماعی، پیرو رهبر الهی هستند و بدون دستور او حرکتی نمی‏کنند و نسبت به او وفادارند. «اذا کانوا معه علی امرٍ جامع لم یَذهَبوا حتّی یَستأذنوه»
5. خود را برتر از دیگران ندانند و با همه به چشم برادری نگاه کنند. «انّما المؤمنون اخوة»
6. ایمان آنان پایدار است. ایمانشان بر اساس علم، عقل و فطرت است و به خاطر عمل به آنچه می‏دانند، به درجه‏ی یقین رسیده‏اند و تبلیغات و حوادث تلخ و شیرین آنان را دلسرد و دچار تردید نمی‏کند. «ثمّ لم یَرتابوا»
7. هر کجا لازم باشد، با مال وجان از مکتب دفاع می‏کنند. «و جاهدوا باَموالهم و انفسهم»
پیام ها
1- قرآن، هم ملاک و معیار کمال را بیان می‏کند، «انّ اکرَمَکم عنداللّه اتقاکم» و هم الگوهای کامل را نشان می‏دهد. «انّما المؤمنون الّذین...»
2- ایمان به پیامبر، در کنار ایمان به خداوند لازم است. «آمنوا باللّه و رسوله»
3- نشانه‏ی ایمان واقعی، پایداری و عدم تردید در آن است. «ثمّ لم یَرتابوا»
4- ایمان، امری باطنی است که از راه عمل شناخته می‏شود. «انّما المؤمنون الّذین... جاهدوا...»
5 - ایمان بدون جهاد، شعاری بیش نیست. «جاهدوا باموالهم و انفسهم...» (کمال ایمان به گذشت از جان و مال است.)
6- در فرهنگ اسلام، جهاد مالی و جانی، باید در راه خدا باشد. «جاهدوا... فی سبیل اللّه»