آیه
وَیَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُواْ عَلَی النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَیِّبَاتِکُمْ فِی حَیَاتِکُمُ الدُّنْیَا وَاسْتَمْتَعْتُم بِهَا فَالْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا کُنتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا کُنتُمْ تَفْسُقُونَ
ترجمه
و (یاد کن) روزی که کافران بر آتش عرضه شوند. (به آنان گفته شود:) شما در زندگی دنیا، نعمتهای دل پسندتان را تلف کردید و از آنها کامیاب شدید (و برای امروزتان چیزی ذخیره نکردید،) پس امروز به خاطر استکبار ناحقی که در زمین داشتید و پیوسته مرتکب گناه میشدید، به عذاب خوار کننده کیفر داده میشوید.
نکته ها
از دست دادن امکانات و نعمتها و حسرت خوردن بر آنها، از لحظه مرگ آغاز میشود. حضرت علیعلیه السلام درباره چگونگی جان دادن میفرماید: انسان در آخرین لحظات زندگی فکر میکند که با عمرش چه کرده و چگونه روزگار گذرانیده است. «یفکّر فیم افنی عمره و فیم اذهب دهره»**نهجالبلاغه، خطبه 109. ***
در قرآن، آیاتی این حالت را ترسیم میکند و میفرماید: انسان به هنگام مرگ میگوید: «ما اغنی عنّی مالیه . هلک عنّی سلطانیه»** حاقّه، 28 - 29. *** ثروتم برای من مفید واقع نشد، توان و قدرتم از دست رفت.
در این آیه نیز به انسانها گفته میشود: طیّبات را از دست دادید و ذخیرهای نکردید.
در قیامت، گاهی مجرمان بر دوزخ عرضه میشوند، «یعرض الّذین کفروا علی النّار» و گاهی دوزخ را بر آنان عرضه میکنند. «و عرضنا جهنم یومئذ للکافرین»** کهف، 100. *** و در مرحلهای دیگر مجرمان را در آن پرتاب میکنند. «خذوه فغلّوه ثمّ الجحیم صلّوه» **حاقّه، 30 - 31.***
پیام ها
1- در قیامت انواع شکنجههای جسمی و روحی و روانی برای مجرمان است. «یعرض الّذین کفروا علی النار أذهبتم» (عذاب مجرمان، همراه با توبیخ و سرزنش و تحقیر آنان است.)
2- استفاده از نعمتها و طیّبات برای انسان حلال است، «اُحلّ لکم الطیّبات»** مائده، 4. *** لیکن مصرف آنها در راه هوسها، خسارت است. «اذهبتم طیّباتکم»
3- کیفر تکبّر در دنیا، خواری و ذلّت در قیامت است. «عذاب الهون بما کنتم تستکبرون»
4- گردنکشی و استکبار، مقدّمه فسق و خروج از مدار حق است. «تستکبرون... تفسقون»
5 - تکبّر درونی، سبب عملکرد بد بیرونی است. «تستکبرون... تفسقون»