تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 9(دوره ده جلدی)
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره 48. فتح آیه 16

آیه
قُل لِّلْمُخَلَّفِینَ مِنَ الْأَعْرَابِ سَتُدْعَوْنَ إِلَی‏ قَوْمٍ أُوْلِی بَأْسٍ شَدِیدٍ تُقَاتِلُونَهُمْ أَوْ یُسْلِمُونَ فَإِن تُطِیعُواْ یُؤْتِکُمُ اللَّهُ أَجْراً حَسَناً وَإِن تَتَوَلَّوْاْ کَمَا تَوَلَّیْتُم مِّن قَبْلُ یُعَذِّبْکُمْ عَذَاباً أَلِیماً
ترجمه
به بادیه نشینان متخلّف بگو: به زودی (برای جنگ) با گروهی سرسخت و جنگجو دعوت خواهید شد که با آنان بجنگید تا اسلام آورند، پس اگر اطاعت کنید (و دعوت را قبول) کنید، خداوند پاداشی نیک به شما خواهد داد و اگر سرپیچی کنید، همان گونه که پیش از این نافرمانی کردید، شما را به عذابی دردناک عذاب خواهد کرد.
پیام ها
1- راه بحث و گفتگو را بر مخالفان و متخلّفان باز بگذارید. «قل للمخلّفین»
2- یکی از جلوه‏های اعجاز قرآن در زمان نزول، خبردادن از آینده است. «ستدعون»
3- راه بازگشت و جبران را برای متخلفان باز بگذاریم و آنان را برای همیشه بایکوت نکنیم. «ستدعون الی قوم»
4- دشمن را ساده و ناتوان ننگرید. «اولی بأس شدید»
5 - رزمندگان باید آگاهانه بجنگند و دشمن و ساز و برگ او را از قبل شناسایی کرده باشند. «أولی بأس شدید»
6- دشمنی‏ها را در بیان حقایق نادیده بگیریم. «أولی بأس شدید»
7- توان و قدرت دشمن، مانع انجام تکلیف و وظیفه نیست. «أولی بأس... تقاتلونهم»
8 - مسلمانان باید از نظر قدرت نظامی در حدّی باشند که دشمن زورمند را به اسلام آوردن وادار کنند. «تقاتلونهم أو یُسلِمون»
9- در میدان جنگ، درون و باطن افراد بر ملا شده و صداقت‏ها و ریاکاری‏ها آشکار می‏شوند. «تطیعوا... تتولوا»
10- نیکی‏ها و خیرات، بدی‏های گذشته را محو می‏کند، «قل للمخلّفین... ان تطیعوا یؤتکم اللّه اجراً حسناً»
11- در تبلیغ و تربیت، تشویق و پاداش را بر تهدید و توبیخ مقدّم بدارید. عبارتِ «اجراً حسناً» قبل از «عذاباً الیماً» آمده است.
12- تشویق و تنبیه در کنار هم لازم است. «أجراً حسناً... عذاباً الیماً»