آیه
لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّءْیَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِن شَآءَ اللَّهُ آمِنِینَ مُحَلِّقِینَ رُءُوسَکُمْ وَمُقَصِّرِینَ لَا تَخَافُونَ فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُواْ فَجَعَلَ مِن دُونِ ذَلِکَ فَتْحاً قَرِیباً
ترجمه
همانا خداوند، آن رؤیا را برای پیامبرش به حق تحقّق بخشید. شما مسلمانان ان شاء اللّه آسوده خاطر، در حالی که(موی) سرهای خود را تراشیده و تقصیر(و مو و ناخن) کردهاید کوتاه کردهاید و از هیچکس ترس و وحشتی ندارید، به مسجد الحرام داخل خواهید شد. خداوند چیزی را دانست که شما نمیدانستید، پس غیر از این، پیروزی نزدیکی(در خیبر) برای شما قرار داد.
نکته ها
در سال ششم هجری پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله در خواب دیدند که مسلمانان، آسوده خاطر وارد مسجد الحرام شده، در حالی که سرهای خود را تراشیده و موی و ناخن کوتاه کردهاند، مراسم عمره انجام دادند. مسلمانان پس از شنیدن این خواب بسیار خوشحال وامیدوار شدند. پس از مدتی پیامبر همراه مسلمانان به قصد انجام مراسم حج حرکت کرده و تا پشت دروازههای مکّه در حدیبیّه رفتند. کفّار از ماجرا آگاه شده و راه را بر آنان بستند و تصمیم بر کشتار مسلمانان گرفتند. پیامبرصلی الله علیه وآله از مسلمانان همراه خود بیعت و پیمان وفاداری گرفتند، اما سرانجام به امر خداوند با دشمنان صلح و صلحنامهای را امضاکردند، زیرا در این هجوم، بعضی از مسلمانان مقیم مکّه که ناشناخته بودند، به ناحق کشته میشدند و مسلمانان ناخواسته گرفتار پرداخت دیه و زخم زبان کفّار شده و بسیاری در آتش فتنه میسوختند، در این صلح برکاتی بود و در این مدت گروه زیادی به اسلام ملحق شدند.
امّا بعضی مسلمانان نگران بودند که چرا خواب پیامبرصلی الله علیه وآله تعبیر نشد؟ حضرتصلی الله علیه وآله فرمود: لازم نیست این خواب در این سال تعبیر و محقّق شود. به هر حال پیامبر و همراهان به مدینه بازگشتند و طبق قرارداد صلحنامه، در سال بعد سه روز مکّه را خالی کردند و مسلمانان با آسودگی خاطر اعمال عمره را با شکوه فراوان انجام دادند. البتّه پس از مدتی کفّار پیمان شکستند و مسلمانان در سال هشتم هجری مکّه را بدون خونریزی فتح کردند.
آیات 11، 15، 16 با جملات «سیقول المخلّفون» و «ستدعون» از آینده خبر داد، همان گونه که این خواب نیز از آینده خبر میدهد.
«فتح قریب»، میتواند فتح خیبر یا مکّه باشد و میتواند صلح حدیبیّه باشد که در حقیقت برای مسلمانان یک پیروزی به حساب میآمد.
در حدیث میخوانیم که حضرت علیصلی الله علیه وآله فرمود: خداوند تراشیدن سر را مقدّم بر کوتاه کردن مو ذکر کرد، بنابراین تراشیدن از کوتاه کردن بهتر است.**بحار، ج96، ص302.***
پیام ها
1- خواب انبیا، از خوابهایی است که حتماً محقّق میشود. «لقد صدق اللّه رسوله الرؤیا بالحق»
2- ورود حتمی مسلمانان به مسجد الحرام در حال آرامش، یک پیشگویی بود که به تحقّق پیوست و از جلوههای اعجاز قرآن بوده است. «لتدخلنّ المسجد الحرام»
3- با اینکه رؤیا از پیامبر است، امّا در خبر دادن از هر امری که در آینده واقع میشود، گفتن «ان شاء اللّه» لازم است.
4- تراشیدن سر و کوتاه کردن مو و ناخن، از اعمال حج و عمره است. «محلقین رؤسکم و مقصّرین...»
5 - امنیّت ظاهری کافی نیست، آرامش درونی نیز لازم است. «آمنین - لا تخافون»
6- انسان، از تمام آثار و برکات، یا خطرات و عوارض تصمیمهای خود آگاه نیست و باید مطیع فرمان خدا باشد. مسلمانان به فکر ورود به مکّه بودند ولی خداوند میداند آثار و برکات صلح، بیشتر و بهتر است. «فعلم ما لم تعلموا»
7- چه بسا صلحی که مقدّمه پیروزی باشد. «فجعل من دون ذلک فتحاً قریباً»