آیه
کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ فَکَذَّبُواْ عَبْدَنَا وَقَالُواْ مَجْنُونٌ وَازْدُجِرَ
فَدَعَا رَبَّهُ أَنِّی مَغْلُوبٌ فَانتَصِرْ
فَفَتَحْنَآ أَبْوَابَ السَّمَآءِ بِمَآءٍ مُّنْهَمِرٍ
ترجمه
پیش از این (کفّار که پیامبر را تکذیب میکنند،) قوم نوح، بندهی ما را تکذیب کردند، و (علاوه بر تکذیب) گفتند: او دیوانه است و از (راه صحیح) بازمانده است.
پس نوح پروردگارش را (چنین) خواند که من مغلوب شدهام، پس(به دادم برس و) یاریم کن.
پس ما درهای آسمان را با ریزش باران باز نمودیم.
نکته ها
کلمهی «فانتصر» به جای «فانصر» آمده است، یعنی خداوندا! برای دین خودت مرا یاری کن، نصرت من نصرت راه تو است.**مفردات راغب.***
«منهمر» از «همر» به معنای فرو ریختن اشک و آب است.
امام باقرعلیه السلام فرمود: حضرت نوح نهصد و پنجاه سال آشکارا و پنهانی مردم را به راه راست دعوت کرد، ولی چون آنان را سرکش دید، دست به دعا برداشت و گفت: «ربّ انّی مغلوب»**تفسیر نورالثقلین.***
در تمام قرآن یک بار کلمهی مغلوب به کار رفته که دربارهی حضرت نوح است، چنانکه در میان سلامهای الهی بر انبیا نیز فقط یک سلام با جملهی «فی العالمین» آمده که آن هم دربارهی حضرت نوحعلیه السلام است. «سلام علی نوح فی العالمین»**صافّات، 79.***
پیام ها
1- خداوند از پیامبر اسلام دلجوئی میکند که نگران نباش، سایر انبیا نیز مشکلات تو را داشتهاند. «کذّبت قبلهم قوم نوح»
2- مطالعه تاریخ گذشتگان، مایه دلگرمی صبر و مقاومت است. «کذّبت قبلهم»
3- آغاز شدن سخن الهی دربارهی اقوام نوح و عاد و ثمود و لوط با جملهی «کذّبت»، نشانهی خطر تکذیب است. «کذّبت قبلهم قوم نوح...» و «کذّبت عاد... کذّبت ثمود... کذّبت قوم لوط» که در آیات بعد خواهد آمد.
4- مهمترین ویژگی پیامبران، عبودیت و بندگی خدا بود. «عبدنا»
5 - خلافکاران، با تهمت و افترای به دیگران کار خود را توجیه میکنند. «کذبوا عبدنا و قالوا مجنون و ازدجر»
6- انبیا در اوج گرفتاری به لطف الهی امیدوارند. «فدعا ربّه»
7- مغلوب و ضعیف بودن، نشانهی باطل بودن نیست. «انی مغلوب...»
8 - دعای انبیا مستجاب است. «فدعا... ففتحنا ابواب السماء»
9- دعا و قطع امید از مردم، زمینه رهایی و استجابت دعا است. «انی مغلوب... ففتحنا أبواب السّماء»
10- عوامل طبیعی همچون یاران الهی هستند. «بماء منهمر»
11- مظاهر رحمت، گاهی وسیله عذاب میشوند. «بماء منهمر»