آیه
لَا یُقَاتِلُونَکُمْ جَمِیعاً إِلَّا فِی قُریً مُّحَصَّنَةٍ أَوْ مِن وَرَآءِ جُدُرٍ بَأْسُهُم بَیْنَهُمْ شَدِیدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِیعاً وَقُلُوبُهُمْ شَتَّی ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا یَعْقِلُونَ
ترجمه
منافقان (به قدری ترسو هستند که) به طور جمعی با شما نمیجنگند، جز در مناطق حفاظت شده یا از پشت دیوارها، درگیری آنان میان خودشان سخت است، تو آنان را متّحد میپنداری در حالی که دلهایشان پراکنده است. این به خاطر آن است که آنان گروهی هستند که نمیاندیشند.
نکته ها
«قُری» جمع «قریة» به محل اجتماع مردم گفته میشود، شهر باشد یا روستا. «محصنة» از «حِصن» به معنای قلعه است. «قریً محصنة» یعنی مناطقی که از طریق دیوار یا خندق و یا برج حفاظت میشود.
ارزش و نقش و برکات وحدت و اتّحاد، با کمی اندیشه و تعقل بر همه روشن میشود، لذا پایان آیه فرمود: «قوم لایعقلون» ولی پی بردن به اینکه تمام قدرت از آنِ خداست و ما نباید از انسانها بیش از خدا بترسیم، به یک معرفت و توحید ناب و عمیق نیاز دارد و لذا آیه قبل با «قوم لایفقهون» پایان یافت.
پیام ها
1- ارزیابی روحیات دشمن و هم پیمانان آنان و شیوه جنگی دشمن لازم است. «لایقاتلونکم جمیعاً الا... تحسبهم جمیعاً و...»
2- مراقب باشید که منافقان، مناطقی محفوظ و مصون از دسترس شما برای خود درست نکنند که در این صورت، خطر آنان جدی میشود. «لایقاتلونکم... الا فی قری محصّنة»
3- اتحادهای صوری که بدون ایمان و گرایش باطنی باشد، ارزشی ندارد. «تحسبهم جمیعاً و قلوبهم شتّی»
4- امکانات و تجهیزات مادی و فیزیکی، عامل امنیّت نیست. در میان کفّار با آن همه تجهیزات درگیری و ناامنی وجود دارد. «قریً محصنة... بأسهم بینهم شدید»
5 - تحقیر و تضعیف منافقان و دشمن لازم است. «قوم لایفقهون... قوم لایعقلون»
6- اختلافات در جنگ، نشانه بیعقلی است. «لایقاتلونکم جمیعاً... قلوبهم شتی... لایعقلون»