(28) لا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکَفِرِینَ أَوْلِیَآءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَ لِکَ فَلَیْسَ مِنَ اللَّهِ فِی شَیءْ إِلَّآ أَنْ تَتَّقُواْ مِنْهُمْ تُقَةً وَ یُحَذِّرُکُمْ اللَّهُ نَفْسَهُ وَإِلَی اللَّهِ الْمَصِیرُ
نباید اهل ایمان، بجای مؤمنان، کافران را دوست و سرپرست خود برگزینند و هر کس چنین کند نزد خدا هیچ ارزشی ندارد، مگر آنکه از کفّار پروا و تقیّه کنید (وبه خاطر هدفهای مهمتر، موقّتاً با آنها مدارا کنید) و خداوند شما را از (نافرمانی) خود هشدار میدهد و بازگشت (شما) به سوی خداوند است.
نکته ها:
با توجّه به قدرت بیانتهای الهی در آیات قبل، جایی برای پذیرفتن سلطه کفّار نیست. (بیدک الخیر، تولج اللیل، لایتخذ...)
در این آیه سیمای سیاست خارجی، شیوهی برخورد با کفّار، شرایط تقیّه و جلوگیری از سوء استفاده از تقیّه بیان شده است.
تقیّه، به معنای کتمان عقیدهی حقّ از ترس آزار مخالفان و ترک مبارزه با آنان به جهت دوری از ضرر یا خطرِ مهمتر است. تقیّه، گاهی واجب و گاهی حرام است. قرآن در آیه 106 سوره نحل، دربارهی تقیّه سخنی گفته که شأن نزول آن عمار یاسر است.
پیام ها:
1- پذیرش ولایت کفّار از سوی مؤمنان، ممنوع است. (لایتخذ المؤمنون الکافرین اولیاء) (اگر مسلمانان جهان تنها به این آیه عمل میکردند الآن وضع کشورهای اسلامی این چنین نبود.)
2- در جامعه اسلامی، ایمان شرط اصلی مدیریّت و سرپرستی است. (لایتّخذ المؤمنون الکافرین اولیاء)
3- ارتباط سیاسی نباید مُنجرّ به سلطه پذیری یا پیوند قلبی با کفّار شود. (لایتخذ المؤمنون الکافرین اولیاء)
4- ارتباط یا قطع رابطه باید بر اساس فکر و عقیده باشد، نه بر اساس پیوندهای فامیلی، قومی و نژادی. (المؤمنین، الکافرین)
5 - هرکس به سراغ کفّار برود، خداوند او را به حال خود رها واز امدادهای غیبی خود محروم میسازد. (و من یفعل ذلک فلیس من اللّه فی شیء)
6- ارتباط ظاهری با کفّار برای رسیدن به اهداف والاتر، در مواردی جایز است. (الا ان تتقوا منهم تقیة)
7- تقیّه، برای حفظ دین است . مبادا به بهانهی تقیّه، جذب کفّار شوید و از نام تقیّه سوء استفاده کنید. (یحذّرکم اللّه نفسه)
8 - در مواردی که اصل دین در خطر باشد، باید همه چیز را فدا کرد و فقط باید از خدا ترسید. (یحذّرکم اللّه نفسه)
9- یاد معاد، بهترین عامل تقواست. (یحذّرکم اللّه نفسه و الی اللّه المصیر)
10- مبادا بخاطر کامیابی و رفاه چند روز دنیا، سلطهی کفّار را بپذیرید که بازگشت همهی شما به سوی اوست. (و الی اللّه المصیر)