(79) مَّآ أَصَابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَآ أَصَابَکَ مِنْ سَیِّئَةٍ فَمِن نَّفْسِکَ وَ أَرْسَلْنَکَ لِلنَّاسِ رَسُولاً وَکَفَی بِاللَّهِ شَهِیداً
(ای انسان!) آنچه از نیکی به تو رسد از خداست و آنچه از بدی به تو برسد از نفس توست. و (ای پیامبر) ما تو را به رسالت برای مردم فرستادیم و گواهی خدا در اینباره کافی است.
نکته ها:
در بینش الهی، همه چیز مخلوق خداست (اللّه خالق کلّ شیء)**زمر، 63.*** و خداوند، همه چیز را نیک آفریده است. (احسن کلّ شیء خلقه)**سجده، 7.*** آنچه به خداوند مربوط است، آفرینش است که از حُسن جدا نیست و ناگواریها و گرفتاریهای ما، اوّلاً فقدان آن کمالات است که مخلوق خدا نیست، ثانیاً آنچه سبب محرومیّت از خیرات الهی است، کردار فرد یا جامعه است.
به تعبیر یکی از علما، زمین که به دور خورشید میگردد، همواره قسمتی که رو به خورشید است، روشن است و اگر طرف دیگر تاریک است، چون پشت به خورشید کرده وگرنه خورشید، همواره نور میدهد. بنابراین میتوان به زمین گفت: ای زمین هر کجای تو روشن است از خورشید است و هر کجای تو تاریک است از خودت میباشد. در این آیه نیز به انسان خطاب شده که هر نیکی به تو رسد از خداست و هر بدی به تو رسد از خودت است.
با آن همه ستایش قرآن از رسول اللّهصلی الله علیه و آله ، باید گفت: مراد از (من نفسک) نفس انسان است، نه شخص پیامبر. واللّه العالم
در آیه قبل خواندیم که خوبیها و بدیها همه از نزد خداست و در این آیه میخوانیم: تنها خوبیها از اوست و بدیها از انسان است و این به خاطر آن است که بدیها از آن جهت که از انسان صادر میشود به انسان نسبت داده شده و از آن جهت که خود انسان و اراده او در تحت سیطره الهی است، به خدا نسبت داده میشود. چنانکه اگر کارمند دولت خلاف کند، این خلاف هم به خود کارمند نسبت داده میشود، و هم به دلیل آنکه او کارمند دولت است، به دولت نسبت داده میشود.
امام رضا علیه السلام میفرماید: خداوند به انسان خطاب میکند که اراده و خواست تو نیز از من است.**تفسیر عیّاشی، ج1، ص 258.*** آری، انسان با خواست خداوند میتواند تصمیم بگیرد.
پیام ها:
1- در جهان بینی الهی، هر نیکی و زیبایی از خداست. (من حسنة فمن اللّه)
2- در برابر تضعیف روحیّهها، باید تقویت روحیّه کرد. منافقان که بدیها را از رسول اللّه میدانستند، این آیه در جبران آن میگوید: (من سیّئة فمن نفسک)
3- رسالت پیامبر اسلام، جهانی است. (ارسلناک للناس)
4- انبیا برای همه مردم وسیلهی خیر هستند. (للناس)