تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 2
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره آل عمران آیه 30

(30) یَوْمَ تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُّحْضَراً وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَیْنَهَا وَبَیْنَهُ أَمَداً بَعِیداً وَیُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَ اللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ
روزی که هر کس، هر کار نیکی انجام داده حاضر بیابد و هرچه بدی کرده، آرزو می‏کندای کاش بین آن عمل و او فاصله‏ای دور می‏بود. وخداوند شما را از (مخالفت امرش) بر حذر می‏دارد و (در عین حال) خداوند به بندگان مهربان است.
نکته ها:
در آیه‏ی قبل، سخن از علم و قدرت خداوند بود، این آیه نمونه‏ای از علم و قدرت الهی را بیان می‏کند. این آیه شبیه آیه 49 سوره کهف است که می‏فرماید: در روز قیامت مردم تمام اعمال خود را در برابر خویش حاضر می‏یابند. در تفسیر برهان آمده است که امام سجّاد علیه السلام در هر جمعه در مسجد النبی هنگام موعظه، این آیه را برای مردم تلاوت می‏فرمود.
پیام ها:
1- اعمال انسان محو نمی‏شود و در قیامت در برابر او حاضر می‏گردد. (محضرا)
2- اعتقاد به حضور عمل در قیامت، مانع گناه است. (محضرا)
3- گنهکاران، در قیامت از اعمال خود شرمنده‏اند، امّا چه سود؟ (تودّ لو انّ بینها)
4- بسیاری از اعمالی که در دنیا مورد علاقه انسان است، در قیامت مورد تنفّر او قرار خواهد گرفت. (تودّ لو انّ بینها و بینه أمداً بعیداً)
5 - در روز قیامت، پشیمانی سودی ندارد و آرزوها نشدنی است. کلمه (لو) در مورد آرزوهای نشدنی بکار می‏رود. (لو انّ بینها و بینه أمداً بعیداً)
6- خدا پروایی، مانع گناه است. (یحذّرکم اللّه)
7- سرچشمه‏ی هشدارهای الهی، محبّت و رأفت اوست. (یحذّرکم اللّه نفسه واللّه رؤف بالعباد)
8 - بیم و امید در کنار هم نقش تربیتی دارند. امید، به تنهایی سبب غرور، وبیم از تنهایی، سبب یأس می‏شود. (یحذّرکم اللّه نفسه... واللّه رؤف بالعباد)
9- لطف و رأفت خداوند شامل حال همه‏ی بندگان است. (رؤف بالعباد)