(30) یَوْمَ تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُّحْضَراً وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَیْنَهَا وَبَیْنَهُ أَمَداً بَعِیداً وَیُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَ اللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ
روزی که هر کس، هر کار نیکی انجام داده حاضر بیابد و هرچه بدی کرده، آرزو میکندای کاش بین آن عمل و او فاصلهای دور میبود. وخداوند شما را از (مخالفت امرش) بر حذر میدارد و (در عین حال) خداوند به بندگان مهربان است.
نکته ها:
در آیهی قبل، سخن از علم و قدرت خداوند بود، این آیه نمونهای از علم و قدرت الهی را بیان میکند. این آیه شبیه آیه 49 سوره کهف است که میفرماید: در روز قیامت مردم تمام اعمال خود را در برابر خویش حاضر مییابند. در تفسیر برهان آمده است که امام سجّاد علیه السلام در هر جمعه در مسجد النبی هنگام موعظه، این آیه را برای مردم تلاوت میفرمود.
پیام ها:
1- اعمال انسان محو نمیشود و در قیامت در برابر او حاضر میگردد. (محضرا)
2- اعتقاد به حضور عمل در قیامت، مانع گناه است. (محضرا)
3- گنهکاران، در قیامت از اعمال خود شرمندهاند، امّا چه سود؟ (تودّ لو انّ بینها)
4- بسیاری از اعمالی که در دنیا مورد علاقه انسان است، در قیامت مورد تنفّر او قرار خواهد گرفت. (تودّ لو انّ بینها و بینه أمداً بعیداً)
5 - در روز قیامت، پشیمانی سودی ندارد و آرزوها نشدنی است. کلمه (لو) در مورد آرزوهای نشدنی بکار میرود. (لو انّ بینها و بینه أمداً بعیداً)
6- خدا پروایی، مانع گناه است. (یحذّرکم اللّه)
7- سرچشمهی هشدارهای الهی، محبّت و رأفت اوست. (یحذّرکم اللّه نفسه واللّه رؤف بالعباد)
8 - بیم و امید در کنار هم نقش تربیتی دارند. امید، به تنهایی سبب غرور، وبیم از تنهایی، سبب یأس میشود. (یحذّرکم اللّه نفسه... واللّه رؤف بالعباد)
9- لطف و رأفت خداوند شامل حال همهی بندگان است. (رؤف بالعباد)