(163) هُمْ دَرَجَتٌ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا یَعْمَلُونَ
آنان نزد خداوند (دارای) درجاتی هستند و خداوند به آنچه انجام میدهند، بیناست.
نکته ها:
در شأن نزول این آیه آمده است که وقتی رسول خدا صلی الله علیه و آله دستور حرکت به سوی اُحد را صادر کردند، منافقان به بهانههای مختلف در مدینه ماندند و گروهی از مسلمانان ضعیف الایمان نیز از آنها پیروی کرده و در جبهه حاضر نشدند.
در آیهی 155 خواندیم که خداوند کسانی را که از جبهه فرار کرده و پشیمان شدند میبخشد، امّا این آیه میفرماید: مرفّهان و منافقان بهانهگیر را نمیبخشد.
در آیاتی از قرآن این تعبیر آمده است که برای مؤمنان درجاتی است: (لهم درجات عند ربّهم)**انفال، 4.***، (لهم الدّرجات العُلی)**طه، 75.*** امّا در این آیه میفرماید: خود مؤمنان درجات میشوند. همانگونه که انسانهای پاک همچون علیّبن ابیطالب علیهماالسلام ابتدا طبق میزان حرکت میکنند و سپس خود آنان میزان میشوند، ابتدا دور محور میگردند، سپس خود آنان محور حقّ میشوند.
پیام ها:
1- هدف مجاهدان واقعی، بدست آوردن رضای خداست، نه پیروزی و غنائم و خودنمایی. (افمن اتّبع رضوان اللّه...)
2- در جامعه اسلامی، نباید مجاهدان و مرفّهان یکسان دیده شوند. (با توجّه به شأن نزول) (افمن اتّبع رضوان اللّه... کمن باء...)
3- روی گردانی از جبهه و جنگ، بازگشت به غضب خداست. (کمن باء بسخط)
4- خشنودی یا خشم الهی باید تنها ملاک عمل یک مسلمان باشد. (رضوان اللّه... بسخط من اللّه)