تربیت
Tarbiat.Org

اخلاق در قرآن جلد سوم
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی‏‏

حکم تجاوز مالی در قرآن

قرآن کریم، دزدی و راهزنی را از نظر اخلاقی مورد بحث قرار نداده است؛ زیرا زشتیِ آن ها روشن تر از آن است که نیاز به بیان داشته باشد، بلکه تنها به تعیین و تبیین مجازات حقوقی و حکم کیفریِ آن ها اکتفا کرده و می فرماید:
(وَالْسّارِقُ وَالْسّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ اَیْدِیَهُما جَزاءً بِماکَسَبا نَکالا مِنَ اللّهِ وَاللّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ)**مائده/ 38.***.
مرد دزد و زن دزد (برای این کار زشت) دستشان را قطع کنید که این کیفر آن ها از سوی خداوند است و خداوند مقتدر و حکیم است.
در آیه دیگر، درباره راهزنیِ مسلحانه آمده است:
(اِنَّما جَزاءُ الَّذینَ یُحارِبُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَسْعَوْنَ فِی الاَْرْضِ فَساداً اَنْ یُقَتَّلُوا اَوْ یُصَلَّبُوا اَوْ تُقَطَّعَ اَیْدِیهِمْ وَ اَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلاف اَوْ یُنْفَوا مِنَ الاَْرْضِ ذلِکَ لَهُمْ خِزْیٌ فِی الدُّنْیا وَ لَهُمْ فِی الاْخِرَةِ عَذابٌ عَظیمٌ)**مائده/ 33.***.
حقاً کسانی که با خدا و رسول او به جنگ برخیزند و در روی زمین سعی در فتنه و فساد کنند، کیفرشان جز این نباشد که کشته شوند یا به دار زده شوند یا دست و پایشان برعکس بریده شود و یا تبعید شوند، که این خفّت و خواریِ آن ها در دنیا است و در آخرت عذابی بزرگ خواهند داشت.
﴿ صفحه 290﴾
در این آیه، چندین کیفر را برای محارب و مفسد فی الارض که سلاح به دست می گیرد، مردم را می ترساند و اموال آنان را به یغما و تاراج می برد، نام برده است که حاکم بر اساس مصلحتی که تشخیص می دهد، یکی از کیفرهای نامبرده را درباره او اجرا می کند.
قرآن حکایت دارد از این که هرگاه پیغمبر می خواست گروهی از مردم متمایل را به اسلام هدایت کند، با ایشان بر انجام یا ترک کارهایی بیعت می کرد که یکی از شاخص ترین آن ها ترک سرقت بود و خداوند در یکی از آیات قرآن، به پیغمبر خطاب کرده، می گوید:
هرگاه زنان مؤمن نزد تو آمدند تا بر این که به هیچ وجه به خدا شرک نورزند، دزدی نکنند، زنا نکنند، فرزندان خود را نکشند و ... با تو بیعت کنند، بیعت آنان را بپذیر.**(یا اَیُّها النَّبِیُّ اِذا جائَکَ الْمُؤْمِناتُ یُبْایِعْنَکَ عَلی اَنْ لایُشْرِکْنَ بِاللَّهِ شَیْئاً وَ لایَسْرِقْنَ وَ لایَزْنینَ وَ لایَقْتُلْنَ اَوْلادَهُنَّ وَ لایَأْتینَ بِبُهْتانِ یَفْتَرینَهُ بَیْنَ اَیْدیهِنَّ وَ اَرْجُلِهِنَّ وَ لایَعْصینَکَ فی مَعْرُوف فَبایِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْلَهُنَّ اللّهَ اِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ) (ممتحنه/ 12).***
به هر حال، دزدی از جمله آن کارهای ممنوعی است که پیغمبر اسلام از گام نخست و قبل از هر چیزی، بر ترک آن از پیروان و یاران خود بیعت می گرفت.