یکی دیگر از آداب معاشرت، که در قرآن کریم به آن سفارش شده، این است که در محافل و مجالس، جمع و جور بنشینند تا جای نشستن برای کسانی که وارد مجلس می شوند، باشد و یا هنگامی که کسی وارد مجلس شد، برایش جا باز کنید تا بتواند در جای مناسبی بنشیند.
معمولا، مجالس و محافل، دارای ظرفیت محدودی هستند، به طوری که اگر همه افراد بخواهند آزاد بنشینند، جا برای دیگران تنگ می شود و در نتیجه، همه نمی توانند در جای مناسب بنشینند. از این نظر، قرآن توصیه می کند که هنگامی در مجلسی نشسته اید، اگر گفته می شود: جا باز کنید، تنگ تر بنشینید و جا به دیگران بدهید که خدا هم به کار شما وسعت دهد و یا اگر گفتند: برخیزید تا شخص محترمی بنشیند، برخیزید:
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا قِیلَ لَکُمْ تَفَسَّحُوا فی الَمجالِسِ فَافْسَحُوا یَفْسَحِ اللَّهُ لَکُمْ وَ إِذَا قِیلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَات وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ)**مجادله/ 11.***.
ای اهل ایمان! در مجالس، هر گاه به شما گفتند: جا برای دیگران باز کنید، جمع و جور بنشینید و به آن ها جا بدهید تا خدا به کار شما توسعه دهد و وقتی گفته می شود: برخیزید، برخیزید. خداوند کسانی را که دارای ایمان و علم هستند، درجاتی از رفعت و بلندیِ مقام می دهد و به آن چه که می کنید آگاه است.
در واقع، این آیه شریفه، دو سفارش روشن دارد و یک سفارش ضمنی. سفارش نخست ـ که می شود گفت: عمومیت دارد و رعایت آن بر همه لازم است ـ این است که مسلمان ها در مجالس و محافل خود تا حد ممکن، جمع و جور بنشینند تا افراد بیش تری بتوانند در آن مجلس شرکت کنند و از آن بهره ببرند.
﴿ صفحه 264﴾
البته این سفارش تا آن جا عملی است که امکان تنگ تر نشستن وجود داشته باشد؛ اما اگر ظرفیت مجلس تکمیل شد، دیگر این سفارش، عملی نخواهد بود.
سفارش دوم ـ که خصوصی تر است و جنبه همگانی ندارد، بلکه در مورد بعضی افراد شاخص و ممتاز باید رعایت شود ـ این است که در همان حال هم که مجلس پر است و جایی برای تازه وارد نیست، بر مسلمانان لازم است که در مورد افرادی که امتیاز علمی یا تقوایی و ایمانی دارند، ایثار کنند و به احترامشان جای خود را به آنان بدهند.
سفارش ضمنی ای که می توان از این آیه استفاده کرد، رعایت مقام و موقعیت و احترام افراد دانشمند و مؤمن و با تقوا است در دادن جای مناسب به آنان برای نشستن در مجلس؛ زیرا از یک سو می دانیم که علت حکم صریح این آیه درباره ایثارکردن و جادادن به بعضی افراد، لزوم رعایت احترام آن ها است و از سوی دیگر، چون معمولا در هر مجلس، جاهای مختلفی وجود دارد، اگر احترام گذاشتن به افرادی که احترامشان لازم است، ایجاب می کند که در جای خاصی از مجلس بنشینند، باید آن جای خاص را به او داد، هر چند به این صورت باشد که این شخص، از آن جا برخیزد و در جای پایین تری بنشیند.
البته باید توجه داشت که شأن نزول آیه این است که مسلمان ها نزد پیغمبر در حلقه تنگ می نشستند و کسانی که بعداً می آمدند و با پیغمبر کار داشتند، به او دست نمی یافتند. این سفارش خداوند، در اصل برای این بوده که همه بتوانند نزد پیغمبر خدا بروند.