ما در این جا به اختصار و به طور کلی می گوییم: جوامع غیر اسلامی، از دو دسته خارج نیستند: نخست، آن جوامعی که غیر مسلمانند؛ ولی حقوق مسلمان ها را محترم می شمارند. دوم، آن جوامعی که حقوق جامعه اسلامی را محترم نمی شمارند، بلکه در تضاد با جامعه اسلامی و در فکر نابودکردن نظام اسلامی و دین اسلام هستند.
دسته نخست را «کفار غیر محارب» می نامند و دسته دوم را «کفار محارب» می نامند. دسته نخست، کم و بیش، حقوق مسلمان ها را محترم می شمارند؛ مثل کفار ذمّی یا معاهد که روابطشان با مسلمان ها طبق معیارهای کلی، که در ارزش اجتماعی مطرح کردیم، زیر یکی از دو عنوان عدل یا احسان، قابل طرح و بررسی است.
﴿ صفحه 414﴾