در مورد ارتباط مسلمان ها با غیر محاربان، که جان و مالشان از نظر اسلام محترم است،
﴿ صفحه 415﴾
مسئله خاصی وجود ندارد، جز این که باید این روابط، متعادل باشد. تعادل در روابط، دو رویه دارد:
نخست آن که روابط جامعه اسلامی با کفار غیر محارب، به گونه ای نباشد که مسلمان ها زیر دست آن ها باشند و نوعی سیادت و برتری برای کفار به وجود آید. اگر در درون جامعه اسلامی، خود مسلمان ها بعضی شان بر بعض دیگر، برتری داشته باشند اشکالی ندارد؛ ولی در روابط بین المللی، میان مسلمان و غیر مسلمان، باید سیادت اسلام محفوظ باشد و برتریِ کفار بر مسلمانان نفی شود که خداوند در قرآن کریم به صراحت می فرماید:
(وَلَنْ یَجْعَلَ الْلّهُ لِلْکافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً)**نساء/ 141.***.
خداوند هرگز برای کفار، بر مؤمنان راهی (برای سیادت و برتری) قرار نداده است.
البته این موضوع، بسیار گسترده و پیچیده است و اهدافی که امروز برای ما
مطرح است، مانند استقلال اقتصادی و سیاسی و خودکفایی، همه زیر این عنوان
قرار دارند. به هر حال، مسلمان ها نباید ریزه خوارخوان دیگران باشند، دستشان را
پیش کفار دراز کنند و ارتباطشان با کفار به شکلی باشد که ذلت جامعه اسلامی از آن استشمام شود.
بنابراین، اوّلاً جامعه اسلامی، نباید زیریوغ جوامع کفر و استکبار قرار گیرد و ثانیاً، اگر جامعه اسلامی، در شرایط اضطراری یا در اثر تنبلی و کم کاری و یا به علت های دیگر، غافلگیر شد و به جامعه کفر وابستگی پیدا کرد، باید تلاش و جدیت کند تا هر چه سریع تر خود را از این وابستگی برهاند و سیادت اسلامی را به جامعه برگرداند؛ چرا که اصل در اسلام و جامعه اسلامی، عدم وابستگی به کفار است.
دوم، هنگامی که جامعه اسلامی، بر جامعه کافر برتری و سیادت یافت، نباید با با آنان، رفتار ظالمانه داشته باشد و موجب بدنامیِ اسلام و مسلمانان شود، بلکه باید با رفتار خوب و عادلانه خود با کفار، نظر آنان را به سوی اسلام جلب کند.
البته ارزش هایی در جامعه اسلامی معتبر هستند، مانند حجاب، که دیگران آن را ضد
﴿ صفحه 416﴾
ارزش می دانند. در این جا که سخن از خوش برخوردیِ مسلمان ها است، منظور این نیست که مسلمان ها این گونه ارزش ها را کنار بگذارند تا دیگران بر آنان خرده گیری نکنند. ارزش های اصیل اسلام باید رعایت بشود. متأسفانه در گذشته، رفتار بعضی از سلاطین مسلمان با کفار، به بهانه این که آن ها کافر بوده اند، رفتاری خشن و غیر دوستانه و نادرست بوده و باعث بدنامیِ جوامع اسلامی شده است که این گونه رفتارها علاوه بر آن که، خود به خود، مرجوح و ضد ارزشند، از این جهت نیز که اسلام را تهدید و موقعیت مسلمانان را در دل غیر مسلمانان سست می کنند به عنوان ثانوی، زشتیِ بیش تری پیدا می کنند و مسلمانان نباید به چنین کارهایی دست بزنند.