در بسیاری از آیه ها، به جای واژه عدل، واژه قسط به کار رفته است که در این جا به بعضی از این موارد اشاره می کنیم.
خداوند درباره لزوم اصلاح میان دو گروه از مسلمانان که با هم اختلاف دارند، می فرماید:
(فَاِنْ فائَتْ فَاَصْلِحُواْ بَیْنَهُما بِالْعَدْلِ وَاَقْسِطُواْ اِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ)**حجرات/ 9.***.
پس هرگاه گروه متجاوز بازگشت (و زمینه صلح و سازش فراهم شد) در میان آن دو گروه، به عدالت، صلح برقرار کنید و عدالت پیشه کنید که خداوند، عدالت پیشگان را دوست دارد.
خداوند در آیه دیگری به قضاوت عادلانه فرمان داده، می فرماید:
(وَاِنْ حَکَمْتَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ اِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ)**مائده/ 42.***.
هرگاه قضاوت نمودی، در میان ایشان به عدالت داوری کن که خداوند، عدالت پیشگان را دوست دارد.
﴿ صفحه 136﴾
و با توجه به این که در آیه دیگری،**نساء/ 58.*** نظیر آیه فوق، واژه عدل به کار رفته است، می توان گفت که این مشابهت بین واژه عدل و قسط، در موارد استعمال، دلالت بر وحدت معنای آن ها دارد. در برخی آیه های مربوط به شهادت، به رعایت قسط و عدل توصیه کرده، می فرماید:
(یا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُونُواْ قَوّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلَّهِ)**نساء/ 135.***.
ای ایمان آورندگان! برپادارنده قسط باشید و برای خدا گواهی دهید، هر چند که برضرر خودتان باشد.
و در آیه دیگری می فرماید:
(یا اَیُّها الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوّامِینَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ)**مائده/ 8.***.
ای ایمان آورندگان! همواره برای خدا قیام کنید و از روی عدالت گواهی دهید.
و در آیه ای دیگر، به طور مطلق می فرماید:
(قُلْ اَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ)**اعراف/ 29.***.
بگو پروردگار من به قسط فرمان می دهد.
ملاحظه می شود که ـ نظیر آیه هایی که به عدالت بطور مطلق فرمان می داد**(اِنَّ اللَّهَ یَأمُرُ بالْعَدْلِ وَاْلاِحْسانِ) (نحل/ 90)؛ (وَ اِذا حَکَمْتُمْ بَیْنَ الْنّاسِ اَنْ تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ) (نساء/ 58).*** ـ در این آیه، به طور مطلق به رعایت قسط فرمان می دهد. شبیه این آیه، از جهت اطلاق قسط، در آیه دیگری می فرماید:
(وَ اَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَالْمِیزانَ لِیَقُومَ الْنّاسُ بَالْقِسْطِ)**حدید/ 25.***.
و همراهشان (انبیا) کتاب آسمانی و میزان (سنجش و شناسایی) فرو فرستادیم تا مردم به رعایت عدل قیام کنند.
سرانجام، خداوند در آیه های 3 و 127 سوره آل عمران، رعایت قسط را در مورد یتیمان، و در آیه های 152 همان سوره، و آیه 85 سوره هود، و آیه سوره الرحمن، رعایت
﴿ صفحه 137﴾
قسط را در مورد کیل و وزن در امور اقتصادی گوشزد می کند و در آیه های 47 از سوره انبیا، و آیه 4 از سوره یونس، قسط را در مورد حساب اعمال و پاداش کارهای نیک، در روز قیامت، به کار برده است که به نظر می رسد نیازی به ذکر آن ها نیست.