(224) وَلَا تَجْعَلُوا اللَّهَ عُرْضَةً لِأَیْمَنِکُمْ أَنْ تَبَرُّواْ وَتَتَّقُواْ وَتُصْلِحُواْ بَیْنَ الْنَّاسِ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ
برای نیکی کردن و پروا داشتن واصلاح بین مردم، خدا را دستاویز سوگندهای خود قرار ندهید. همانا خداوند شنوا و دانا است.
نکتهها:
در تفاسیر متعدّد از جمله مجمعالبیان و روحالبیان در شأن نزول این آیه آمده است که میان داماد و دخترِ یکی از یاران پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بنام عبداللّهبن رواحه اختلافی پیش آمد، او سوگند یاد کرد که برای اصلاح کار آنها هیچ دخالتی نکند. آیه نازل شد و اینگونه سوگندها را ممنوع ساخت.
کلمه (أیمان) جمع «یمین» به معنای سوگند. و کلمهی (عُرضة) به معنای «در معرض قرار دادن» است.
سوگند را وسیلهای برای توجیه وفرار از مسئولیّت خود قرار ندهید وبه هر مناسبتی از خداوند ونام مقدّس او خرج نکنید، این کار خود نوعی جرأت و بیادبی است. امام صادق علیه السلام فرمود: «لاتحلفوا باللّه صادقین و لا کاذبین»**بحار، ج76، ص 47.*** نه راست و نه دروغ، به خدا سوگند یاد نکنید.
پیامها:
1- احترام نام خداوند و مقدّسات باید حفظ شود. (ولا تجعلوا اللّه عرضة لایمانکم)
2- سوگند، نباید مانع انجام کار نیک واصلاح میان مردم قرار گیرد. (لاتجعلوا اللّه عُرضة لایمانکم)
3- ارزشهای والا و کارهای خیر، نباید با بهانههای بیجا ترک شوند. (أن تبرّوا)
4- به هوش باشید که خداوند گفتارها را میشنود و ناگفتهها را نیز میداند. برای هر سخن و فکری، حسابی باز کنید. (سمیع علیم)