تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 1
حاج شیخ محسن قرائتی

مغضوبین در قرآن‏

در قرآن، افرادی همانند فرعون و قارون و ابولهب و امّت‏هایی همچون قوم عاد، ثمود و بنی‏اسرائیل، به عنوان غضب‏شدگان معرّفی شده‏اند.**در آیات متعدّدی از قرآن ویژگی‏های گمراهان و غضب شدگان و مصادیق آنها بیان شده است که برای نمونه به موارد ذیل اشاره می‏شود:
* منافقان و مشرکان و بدگمانان به خداوند. نساء، 116 و فتح، 6.
* کافران به آیات الهی و قاتلان انبیاء الهی. بقره، 61.
* اهل کتاب که در برابر دعوت به حقّ سرکشی کرده‏اند. آل‏عمران، 110 - 112.
* فراریان از جهاد. انفال، 16.
* پذیرندگان و جایگزین کنندگان کفر با ایمان. بقره، 108 و نحل، 106.
* پذیرندگان ولایت دشمنان خدا و دوستداران رابطه‏ی با دشمنان خدا. ممتحنه، 1.***
بنی‏اسرائیل که داستان زندگی و تمدن آنها در قرآن بیان شده است، زمانی بر مردم روزگار خویش برتری داشتند؛ (فَضّلتُکم علی العالَمین)**بقره، 47.*** لکن بعد از این فضیلت و برتری، به خاطر کردار و رفتار خودشان، دچار قهر و غضب خداوند شدند (و باؤوا بغضب من اللّه)**بقره، 61.*** این تغییر سرنوشت، به علّت تغییر در رفتار و کردار آنان بوده است. دانشمندان یهود، دستورات وقوانین آسمانی تورات را تحریف کردند، (یحرّفون الکلم)**ساء، 46.*** وتجّار وثروتمندان آنان نیز به ربا وحرام‏خواری و رفاه‏طلبی روی آوردند، (اخذهم الرّبا)**نساء، 161.*** وعامّه مردم نیز در برابر دعوت به جهاد و مبارزه، از روی تن‏پروری و ترس، از رفتن به جبهه نبرد و ورود به سرزمینِ مقدّس، سر باز زدند. (فاذهب انت و ربّک فقاتلا انّا هیهُنا قاعدون)**مائده، 24.*** به خاطر این انحرافات، خدا آنان را از اوج عزّت و فضیلت، به نهایت ذلّت و سرافکندگی مبتلا ساخت.
ما در هر نماز، از خداوند می‏خواهیم که مانند غضب‏شدگان نباشیم. یعنی نه اهل تحریف آیات و نه اهل ربا و نه اهل فرار از جهاد در راه حقّ، و همچنین از گمراهان نباشیم، آنان که حقّ را رها کرده و به سراغ باطل می‏روند و در دین و باور خود غلوّ و افراط کرده و یا از هوی و هوس خود و یا دیگران پیروی می‏کنند.**(قل یا أهل‏الکتاب لاتَغلوا فی دینکم غیرالحقّ ولاتتّبعوا أهواءقوم قدضَلّوا من‏قبل وأضلّوا من قبل و أضلّوا عن سواءالسبیل) بگو: ای اهل‏کتاب! در دینتان به ناحقّ غلوّ نکنید وبه دنبال خواهش‏های گمراهانِ پیش از خود نروید، که آنان افراد زیادی را گمراه کرده و از راه راست گمراه شده‏اند. مائده، 77.***
انسان در این سوره، عشق و علاقه و تولاّی خود را به انبیا و شهدا و صالحان و راه آنان، اظهار و ابراز داشته و از مغضوبان و گمراهان تاریخ نیز برائت و دوری می‏جوید و این مصداق تولّی و تبرّی است.