(84) وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَقَکُمْ لَا تَسْفِکُونَ دِمَآءَکُمْ وَلَا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَکُمْ مِّن دِیَرِکُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنْتُمْ تَشْهَدُونَ
و (بیاد آرید) هنگامی که از شما پیمان گرفتیم، خونهای یکدیگر را نریزید و همدیگر را از سرزمین خود بیرون نکنید، پس شما (به این پیمان) اقرار کردید و خود بر آن گواه هستید.
نکتهها:
شاید مراد از میثاق بنیاسرائیل دربارهی احترام به خون مردم، آیه 32 سوره مائده باشد که میفرماید: بر بنیاسرائیل نوشتیم که هر کس شخصی را بدون دلیل و از روی فساد در زمین بکشد، گویا همه مردم را کشته است.
حقّ حیات، اوّلین حقّ برای هر انسان است و قتل نفس از گناهان کبیره میباشد. در سورهی نساء آیه 93 میخوانیم: هر کس با اختیار و دانسته مسلمانی را بکشد، برای همیشه در دوزخ و مورد غضب خداوند است. همچنان که در سورهی مائده آیه 32 کشتن یک نفر را بدون هیچ جرمی برابر با کشتن همه مردم شمرده است. در حدیث آمده است: تمام گناهان مقتول به گردن قاتل میافتد. و نیز آمده است: اگر اهل آسمانها و زمین در قتل یک نفر شریک شوند همه به دوزخ میافتند.
روش طاغوتها آن است که برای محکم کردن پایگاه خود، قلعهها و کاخها بنا میکنند و مردم را آواره کرده و مورد آزار و هتک حرمت قرار میدهند. در حالی که حتّی بستانکار حقّ ندارد، بدهکار را مجبور به فروش خانه خود نماید. و اگر شخصی در مسجد برای خود جای بگیرد، کسی حقّ ندارد در آنجا نماز بخواند. و هر کس زودتر از دیگری مکانی را برای کار یا عبادت یا کشاورزی انتخاب نمود، در اولویّت قرار میگیرد و احدی حقّ مزاحمت ندارد.
انتقاد از یهودیان زمان رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم که در جمله «اقررتم و انتم» به چشم میخورد به خاطر عملکرد نیاکانشان است. آری، هرکس به کار شخصی یا قومی مربوط به زمانهای گذشته یا آینده راضی باشد، شریک در آن قلمداد میشود.
پیامها:
1- برای اطمینان از انجام کارهای مهم، سفارش و فرمان کافی نیست، میثاق و عهد لازم است. (اخذنا میثاقکم)
2- امنیّت جان و وطن، سفارش همه مکاتب الهی است. (لاتسفکون، لاتخرجون)
3- علاقه به وطن، یک حقّ فطری و طبیعی است و سلب این حقّ، ظلم آشکار است. (ولا تخرجون أنفسکم من دیارکم)