(205) وَإِذَا تَوَلَّی سَعی فِی الْأَرْضِ لِیُفْسِدَ فِیهَا وَیُهْلِکَ الْحَرْثَ وَ الْنَّسْلَ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الْفَسَادَ
و هرگاه به قدرت و حکومت رسد برای فساد در زمین و نابودی زراعتها و نسل کوشش میکند و خداوند فساد را دوست ندارد.
نکتهها:
کلمه «تولّی» را دو نوع میتوان معنا نمود: یکی به معنای به قدرت و حکومت رسیدن که در ترجمه آمده است. و دیگر به معنای اعراض کردن است که در این صورت معنای آیه این میشود: هرگاه از حقّ و هدایت الهی اعراض نمود و از نزد تو بیرون رفت، به سراغ فتنه و فساد میرود.
در آیه قبل، گفتار به ظاهر نیکوی منافقان مطرح شد و در این آیه رفتار مفسدانهی آنان را بیان میکند.
قرآن میفرماید: (الّذین ان مکنّاهم فی الارض أقاموا الصلوة واتوا الزّکوة وأمروا بالمعروف ونَهوا عن المنکر)**حج، 41.*** اگر صالحان حکومت را بدست گیرند، نماز به پا میدارند و زکات میدهند و امر به معروف و نهی از منکر میکنند. و بدین وسیله رابطه خود را با خداوند و محرومان جامعه حفظ میکنند، ولی اگر نا اهل به قدرت رسید و ولایت مردم را بدست گرفت، بخاطر طوفان هوسهای درونی و ناآگاهیها و فشارهای بیرونی، همه چیز جامعه را فدای خود میکند. به گفتهی المیزان؛ تاریخ گواه آن است که چه مسلمان نمایانی به نام اسلام و تظاهر به ایمان، بر مردم حاکم شده و حَرث و نَسل را نابود ساختند.
کسانی که با جعل قوانین و تهاجم فرهنگی و تبلیغات و مواد مخدّر، سبب نابودی اقتصاد و نسلنو میشوند، مصداق این آیه و «مفسد فی الارض» هستند.
هلاک حرث به معنای محو کشاورزی، و هلاک نسل، انحراف نسل آینده است. مراغی و فخررازی در تفاسیر خود احتمال دادهاند که مراد از (حرث) زنان باشند، بدلیل (نساؤکم حرث لکم)**بقره، 223.*** و مراد از (نسل) فرزندان. یعنی طاغوتها، نظام خانواده و تربیت فرزندان را نابود میکنند.
پیامها:
1- نااهل اگر به قدرت رسد، همه چیز را به فساد میکشاند. (اذا تولّی سعی)
2- بزرگترین خطر، نابودی اقتصاد و فرهنگ امّت است. (یهلک الحرث و النسل)