تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 1
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره بقره آیه 279

(279) فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِنْ تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُءُوسُ أَمْوَ لِکُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ‏
پس اگر چنین نکردید، (بدانید که) اعلان جنگ با خدا و رسولش داده‏اید و اگر توبه کنید، (اصل) سرمایه‏های شما از آنِ خودتان است. (ودر این صورت) نه ستم می‏کنید و نه بر شما ستم می‏شود.
نکته‏ها:
در اسلام، نه اجازه ربا وبهره‏کشی واستثمار داده شده و نه اموال مردم یک‏جانبه مصادره می‏گردد. در بعضی نظام‏ها، مالکیّت ملغی وتمام اموال را از صاحبانشان می‏گیرند و در برخی دیگر، استثمار و بهره‏کشی و ربا، به هر شکلی آزاد است.
پیام‏ها:
1- رباخوار، محارب با خداست. او باید بداند که در این جنگ، در یک طرف او قرار دارد و در طرف دیگر، خداوند جبّار. (فأذنوا بحرب من اللّه)
2- رباخواری، گناه کبیره است. چون اعلام جنگ با خداوند است. (بحرب من اللّه)
3- رباخوار، گمان نکند با مردم محروم طرف است، بلکه خداوند به حمایت از محرومان برخاسته و از حقّ آنان دفاع می‏کند. (بحرب من اللّه)
4- چون رباخوار محارب با خداست، از وظایف حکومت اسلامی مبارزه با رباخوارای است. (فأذنوا بحرب من اللّه)
5 - برای محاربین با خدا نیز راه توبه باز است. (بحرب من اللّه... وان تبتم)
6- رباخوار، تنها مالک اصل مال است، نه بهره آن. (فلکم رؤس اموالکم)
7- برای نجات محرومان، اصل مالکیّت مردم را نادیده نگیرید ومالکیّت خصوصی در اقتصاد اسلامی پذیرفته شده است. (فلکم رؤس اموالکم)
8 - سلطه پذیری و سلطه گری هر دو محکوم است، نه ظلم ببینید و نه ظلم روا دارید. (لاتَظلِمون ولا تُظلمون)
9- انتقام ممنوع است. به رباخوار توبه کننده نیز نباید ظلم شود. (فلکم رؤس اموالکم لا تَظلمون ولا تُظلمون)
10- به توبه کنندگان، نباید بخاطر خلاف‏کاری‏های پیشین ظلمی شود. سرزنش کسانی که قبلاً خلاف‏کار بوده‏اند ممنوع است. (فان تبتم... لاتَظلمون ولاتُظلمون)
11- استقرار عدالت اقتصادی، از وظایف حکومت اسلامی است. (لاتَظلِمون ولا تُظلمون)