تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 1
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره بقره آیه 60

(60) وَإِذْ اسْتَسْقَی‏ مُوسَی‏ لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِب بِّعَصَاکَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ کُلُواْ وَ اشْرَبُواْ مِن رِّزْقِ اللَّهِ وَلاَ تَعْثَواْ فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ‏
و (بخاطر بیاور) زمانی که موسی برای قوم خویش طلب آب کرد، به او گفتیم: عصای خود را به سنگ بزن، ناگاه دوازده چشمه‏ی آب از آن بشکافت و جوشید، (بطوری که) هر یک از افراد (طوائف دوازده‏گانه بنی‏اسرائیل) آبشخور خود را شناخت. (گفتیم:) از روزی الهی بخورید و بیاشامید و در زمین، تبهکارانه فساد نکنید!
نکته‏ها:
در عدد دوازده، رمزی نهفته است. عدد ماهها، عدد نقبای بنی‏اسرائیل و تعداد حواریون حضرت عیسی علیه السلام و عدد ائمه‏ی معصومین علیهم السلام ، دوازده است.
در آیه، همراه با کلمه‏ی (مفسدین )، (لاتعثوا) نیز آمده است. «عثوا» به معنی فساد شدید است و شاید در کنار هم قرار گرفتن این دو کلمه، می‏خواهد از توجّه و تعمّد و روحیّه‏ی فساد انگیزی نهی کند. چرا که لغزشِ غیر عمد و بدون قصد فتنه‏انگیزی، مورد عفو قرار می‏گیرد.
پیام‏ها:
1- انبیا، در فکر تأمین نیازهای مادّی مردم نیز هستند. (اذ استسقی موسی لقومه)
2- همه چیز، حتّی آبِ خوردن را از خداوند بخواهیم. (استسقی)
3- قوانین طبیعت، محکوم اراده‏ی خداوند است. (اضرب... فانفجرت)
خداوند هم سبب‏ساز و هم سبب‏سوز است. با یک عصا واز دست یک نفر، یک‏بار آب را می‏خشکاند و یک‏بار آب را جاری می‏سازد.
4- دعای انبیا، مستجاب است. (استسقی، فانفجرت)
5 - جاری شدن آب با زدن عصا به سنگ، یک معجزه است و پیدایش دوازده چشمه برای دوازده قبیله، معجزه‏ای دیگر. (اثنتا عشرة)
6- توزیع منظّم و عادلانه و حساب شده، مایه‏ی امنیّت و صفاست و مانع پیدا شدن اختلاف است. (قد علم کل اناس مشربهم)
7- بهره‏گیری از نعمت‏های الهی، نباید زمینه‏ساز فساد باشد. (کلوا... ولاتعثوا)
8 - برای جلوگیری از فساد، از محبّت‏ها و لطف خداوند به انسان بگویید. (کلوا و اشربوا... ولاتعثوا)