وَمَا لَهُمْ أَلَّا یُعَذِّبَهُمُ اللَّهُ وَهُمْ یَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَمَا کَانُواْ أَوْلِیَآءَهُ إِنْ أَوْلِیَآؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُونَ
و چرا خداوند آنها را عذاب نکند؟ با اینکه آنان (مردم را) از مسجدالحرام باز میدارند، در حالی که سرپرست آنجا نیستند. جز افراد پرهیزگار دیگران حقّ تولیت و سرپرستی آن را ندارند، ولی بیشترشان نمیدانند.
نکته ها
در آیهی قبل، خداوند به خاطر وجود پیامبر صلی الله علیه وآله در میان مردم و همچنین برگشت وتوبه و استغفارشان، عذابی همچون عذاب آسمانی قوم عاد و ثمود را از آنان برداشت، امّا در این آیه سخن از عذاب آنان است، که میتوان گفت: آنها استحقاق عذاب را دارند، هر چند خداوند به خاطر وجود پیامبر صلی الله علیه وآله عذابشان نمیکند. البتّه ممکن است مراد از عذاب در این آیه، بلاها و سختیهای جنگ و اسارت باشد.
حضرت علی علیه السلام میفرماید: «اللّه اللّه فی بیت ربّکم لا تخلوه مابقیتم فانّه ان تُرک لمتناظروا» **نهج البلاغه، نامه 47*** ، از خدا پروا کنید، از خدا پروا کنید، دربارهی خانهی خدایتان که اگر آن را رها کنید و تعطیل شود، عذاب الهی، بیدرنگ شما را فراخواهد گرفت.
پیام ها
1- آنان که مانع ورود مؤمنان به مسجد الحرام میشوند، افراد بیتقوا هستند و باید منتظر عذاب الهی باشند. «و ما لهم ألاّ یعذّبهم...»
2- کفّار، خود را به ناحقّ متولّی مسجدالحرام میپنداشتند. «وماکانوا اولیائه»
3- تولیتِ خانهای که به دست ابراهیم خلیل علیه السلام و بر اساس تقوا ساخته شده، نباید به دست افراد بیتقوا باشد. «انْ أولیائه الاّ المتّقون»
4- تعیین سرپرست برای رسیدگی به امور مسجدالحرام ضروری است. «انْ أولیائه الاّ المتّقون» (از اینکه آیه شرایط متولّی را بیان میکند نه اصل آن را، پس تعیین تولیت لازم است)