وَاذْکُرُواْ إِذْ جَعَلَکُمْ خُلَفَآءَ مِن بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّأَکُمْ فِی الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِن سُهُولِهَا قُصُوراً وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُیُوتاً فَاذْکُرُواْ ءَالَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْاْ فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ
و به یاد آورید هنگامی که خداوند شما را پس از (هلاکت) قوم عاد، جانشینان (آنان) ساخت و در زمین شما را جایگاه (مناسب) داد. از قسمتهای هموار زمین قصرها میسازید و کوهها را برای ساختن خانهها میتراشیدید. پس الطاف و نعمتهای خداوند را یاد کنید و در زمین فساد نکنید.
نکته ها
«عَثو»، یعنی خروج از حدّ اعتدال و «لاتَعثوا»، به معنای «لاتفسدوا» است، و کلمهی «مفسدین»، یا برای تأکید است، یا به این معنا که فساد، شیوهی شما نشود و مراد از «فی الارض»، سرزمین بین حجاز و شام است.
منطقهی جغرافیایی قوم ثمود، دارای دو بخش دشت و کوهستان بود، «سهولها... الجبال» و آنان مردمی متموّل و متمدّن بودند و به فنون خانهسازی و قصرسازی آگاه بودند. «قصوراً... بیوتاً»
پیام ها
1- تحوّلات تاریخی واجتماعی، بر اساس قوانین و سنّتهای الهی است. «اذ جعلکم خلفاء»
2- همهی امکانات زندگی ما از خداوند است. «بوّأکم فی الارض»
3- از تاریخ گذشتگان عبرت بگیریم. «واذکروا... بعد عاد»
4- انسان، از همهی شرایط طبیعی میتواند بهره بگیرد. «سهولها... الجبال»
5 - مسکن، از نعمتهای ویژه الهی است. «قصوراً... بیوتاً... آلاء اللّه»
6- رفاه، مسکن و قصر، اگر از یاد خدا جدا باشد زمینهی فساد میشود. «قصوراً... بیوتاً... مفسدین»
7- اگر نعمتها را ودیعهی الهی بدانیم و خود را در معرض هلاکت ببینیم، از تجاوز دوری میکنیم. «واذکروا... لاتعثوا»
8 - قصرنشینان وکسانی که امکانات بیشتری دارند، بیشتر نیازمند یاد خدایند تا به فساد کشیده نشوند. (کلمهی «قصر»، میان دو جمله «اذکروا» آمده است) **البتّه در صورتی که قصر در آیه معنی معروف زمان ما را داشته باشد، نه اینکه به معنی خانه معمولی باشد***