وَإِذَا تُتْلَی عَلَیْهِمْ ءَایَتُنَا قَالُواْ قَدْ سَمِعْنَا لَوْ نَشَآءُ لَقُلْنَا مِثْلَ هَذَآ إِنْ هَذَآ إِلَّآ أَسَطِیرُ الْأَوَّلِینَ
و هرگاه آیات ما بر آنان تلاوت شود، گویند: به خوبی شنیدیم (چیز مهمی نیست)، اگر بخواهیم قطعاً مانند این قرآن را بیان میکنیم، این جز افسانههای پیشینیان نیست.
نکته ها
در آیهی قبل، سخن از مکرهای پی در پی کفّار و توطئه برای طرد و کشتن پیامبر صلی الله علیه وآله بود، این آیه نمونهای از مکرهای فرهنگی آنان را که برای تحقیر مکتب و قرآن طرح شده است، بیان میکند.
«اَساطیر» جمع «اسطوره»، به معنای افسانههای خرافی و خیالی است، که یا دربارهی انسانهای اوّلیه است و یا ساخته و پرداخته آنان است.
نضربن حارث در سفری به ایران، داستان رستم و اسفندیار را فرا گرفته و در بازگشت به حجاز برای مردم بازگو میکرد و مدّعی بود که من هم میتوانم مثل محمّد صلی الله علیه وآله حرف بزنم و قصه بگویم. **تفاسیر مجمع البیان، روح المعانی و فی ظلال القرآن***
پیام ها
1- از حربههای دشمن، عوامفریبی، سبک شمردن و مسخره نمودن حقّ است. «قالوا قد سمعنا لو نشاء لقلنا مثل هذا» امّا دشمنان طبل توخالیاند و تنها ادّعا دارند و در عمل، از آوردن نظیر قرآن عاجزند.
2- دشمنان نیز به برتری و فوق تصوّر بودن قرآن، اعتراف داشتند. «ان هذا الاّ أساطیر الاوّلین»
3- تهمت تحجّر، سنّتگرایی وکهنهپرستی، از قدیمیترین تهمتها به مؤمنان است. «أساطیر الاوّلین»