قَالَ أَنظِرْنِی إِلَی یَوْمِ یُبْعَثُونَ
قَالَ إِنَّکَ مِنَ الْمُنظَرِینَ
(ابلیس، به جای توبه و عذرخواهی) گفت: تا روزی که مردم برانگیخته میشوند، مرا مهلت بده.
(خداوند) فرمود: همانا تو از مهلت یافتگانی.
نکته ها
خواستهی ابلیس، مهلت تا روز قیامت بود، این آیه مشخّص نمیکند تا چه زمانی به او مهلت داده شد، امّا از آیه 38 سورهی حجر و آیات 80 و 81 سورهی «ص» استفاده میشود که تنها برای مدّتی طولانی به او مهلت داده شد، نه تا روز قیامت: «اِنّک من المنظرین. الی یوم الوَقت المَعلوم» برخی میگویند: شیطان تا وقتی که خدا صلاح بداند، زنده است. **تفسیر عیّاشی*** فیض کاشانی میگوید: ابلیس، تا نفخهی اوّل یا تا قیام امام زمان علیه السلام زنده است و پس از آن، مرگ به سراغ او هم میآید. **تفسیر صافی***
سؤال: چرا خداوند به ابلیس مهلت داد؟
پاسخ: مهلت دادن به بدکاران، از سنّتهای الهی و در مسیر آزمایش و امتحان انسان است، علاوه بر آنکه باید اسباب خیر و شر فراهم باشد و انسان با اختیار، راهی را انتخاب کند. زیرا ابلیس انسان را مجبور به انحراف نمیکند و تنها وسوسه میکند، چنانکه در آیه 22 سورهی ابراهیم آمده است. «و ما کان لی علیکم من سلطان الاّ اَن دعَوتُکم فاستجبتم لی»
گفت أنظرنی الی یوم الجزاء کاشکی گفتی که تب یا ربّنا
پیام ها
1- ابلیس هم از استجابت دعای خود مأیوس نبود. «قال أنظِرنی»
2- شیطان نیز میداند که عمر، به اراده و به دست خداست. «قال أنظرنی»
3- هر عمر طولانی ارزشمند نیست، شیطان هم عمر طولانی دارد. «أنظِرنی الی یوم یبعثون»
4- ابلیس، هم آفریدگار را میشناخت، «خلقتنی» هم معاد را قبول داشت، «یوم یبعثون» ولی چه سود که فرمان خداوند را اطاعت نکرد.
5 - گاهی خواستهی کافران هم پذیرفته میشود. «قال انّک من المنظرین»