قُلْ أَیُّ شَیْءٍ أَکْبَرُ شَهَدَةً قُلِ اللَّهُ شَهِیدٌ بَیْنِی وَ بَیْنَکُمْ وَ أُوحِیَ إِلَیَّ هَذَا الْقُرْءَانُ لِأُنذِرَکُم بِهِ وَ مَن بَلَغَ أَئِنَّکُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللَّهِ ءَالِهَةً أُخْرَی قُل لَّآ أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَحِدٌ وَإِنَّنِی بَرِیءٌ مِّمَّا تُشْرِکُونَ
بگو: چه موجودی در گواهی برتر و بزرگتر است؟ بگو: خداوند میان من و شما گواه است. و این قرآن به من وحی شده تا با آن شما را و هر که را که این پیام به او برسد هشدار دهم. آیا شما گواهی میدهید که با خداوند، خدایان دیگری هست؟ بگو: من گواهی نمیدهم. بگو: همانا او خدای یکتاست و بی تردید من از آنچه شما شرک میورزید، بیزارم.
نکته ها
مشرکان مکّه، از پیامبر اسلام برای رسالتش شاهد میطلبیدند و نبوّت آن حضرت را نمیپذیرفتند و میگفتند: حتّی یهود و نصارا تو را پیامبر نمیدانند. این آیه در زمان غربت اسلام، خبر از آیندهای روشن و رسالت جهانی اسلام میدهد.
حضرت علی علیه السلام در تفسیر عبارت «انّما هو اله واحد» فرمودند: اگر خدایان دیگری بودند، آنها هم پیامبرانی میفرستادند. **نهجالبلاغه، نامه 31.***
عدّهای را به عنوان اسیر نزد پیامبراکرمصلی الله علیه وآله آوردند، حضرت از آنان پرسید: آیا تاکنون دعوت به اسلام شدهاید؟ گفتند: نه، حضرت فرمود: همه را به محل اَمن برسانند و آزادشان کنند، زیرا کسی که هنوز ندای اسلام را نشنیده است نباید اسیر نمود، سپس این آیه را تلاوت فرمود: «لانذرکم به و من بلغ» **تفسیر درّالمنثور.***
امام صادق علیه السلام فرمودند: انذار همیشگی باید همراه با منذر همیشگی باشد. پس امامت و رهبری الهی نیز تا ابد باید همراه قرآن باشد. **تفسیر صافی.***
معمولاً در انسانها انگیزهی دفع ضرر، قویتر از جلب منفعت است. لذا قرآن، به مسألهی انذار تأکید کرده است. «لانذرکم» در آیات دیگر نیز میخوانیم: «ان أنت الاّ نذیر» **فاطر، 23.*** ، «انّما أنا نذیر مبین» ** عنکبوت، 50.***
در احادیث متعدّدی «مَن بَلَغ» به ائمّه معصومینعلیهم السلام تفسیر شده است. **تفسیر عیّاشی.***
امام صادقعلیه السلام نیز درباره «مَن بَلغ» فرمودند: مقصود کسی است که وظیفه امامت به او رسیده است و او همانند پیامبر، مردم را با قرآن انذار میکند. **کافی، ج1، ص416.***
پیام ها
1- برای حقّانیت پیامبر اسلام، گواه بودن خداوند کافی است. «قل اللَّه شهید»
2- طرح و بیان حقایق به شکل سؤال و جواب از شیوههای تبلیغی قرآن است. «قل ایّ شیء...قل اللَّه»
3- غفلت و سهو و فراموشی و محدودیّت، هم قدرت خبرگیری انسان را کم میکند، هم قدرت گواه بودن او را، و چون خدا از این عوارض دور است، پس بزرگترین شاهدها خداوند است. «أکبر شهادة قل اللَّه»
4- قرآن، بزرگترین گواه بر رسالت پیامبر است. «اللَّه شهید بینی و... هذا القرآن»
5 - برای مردم غافل، سخن گفتن از زاویهی انذار مؤثّرتر است. «لانذرکم»
6- رسالت حضرت محمد صلی الله علیه وآله جهانی و جاودانی و برای همهی مردم در همهی عصرها و نسلهاست. «لانذرکم به و مَن بلغ»
7- تا قانون به مردم ابلاغ نشود، توبیخ و مسئولیّتی در کار نیست. «و من بلغ» و به اصطلاح علم اصول، عِقاب بدون بیان، قبیح است.
8 - از جمله شرایط لازم برای رهبر آسمانی: ایمان به مکتب: «اوحی الی هذا القرآن»، امید به آینده «و مَن بَلَغ»، صلابت «قل لا أشهد» و برائت از شرک است. «انّنی بریء ممّا تشرکون»