وَمَا لَکُمْ أَلَّا تَأْکُلُواْ مِمَّا ذُکِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَقَد فَصَّلَ لَکُمْ ما حَرَّمَ عَلَیْکُمْ إِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَیْهِ وَإِنَّ کَثِیراً لَیُضِلُّونَ بِأَهْوَائِهِم بِغَیْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِینَ
و شما را چه شده که از آنچه که نام خداوند بر آن برده شده است نمیخورید؟ (و بیجهت حلال ما را بر خود حرام میکنید،) در صورتی که خداوند آنچه را بر شما حرام کرده خودش به تفصیل برای شما بیان کرده است، مگر آنچه (از محرّمات) که به خوردن آن مضطرّ شدید، همانا بسیاری از مردم، دیگران را جاهلانه به خاطر هوسهای خود گمراه میکنند. قطعاً پروردگارت به متجاوزان آگاهتر است.
نکته ها
گروهی با شبههافکنی ومقایسه میان حیوان ذبح شده و مرده، مردم را به انحراف کشیده و میگفتند: چرا حیوانی را که ما میکشیم حلال است و آنچه را خدا میکشد، حرام؟ که این آیه ضمن هوشیار نمودن مردم، پاسخ آنان را نیز میدهد.
پیام ها
1- هر کس بدون دلیل حلالهای الهی را بر خود حرام کند باید توبیخ شود. «و ما لکم الاّ تأکلوا...» (گویا بعضی از مسلمانان تحت تأثیر سنّتهای جاهلی قرار میگرفتند و حلالهایی را بر خود حرام میکردند.)
2- خوردن گوشت حیوان هم اگر رنگ الهی داشته باشد حلال، و گرنه حرام است. «ذکر اسم اللَّه»
3- همهی محرّمات الهی، در مکتب آسمانی اسلام بیان شده است. «و قد فصّل لکم ما حرّم علیکم» **این بیان تفصیلی، اشاره به آیه 115 سورهی نحل است. تفسیر المیزان.***
4- اصل و قانون کلّی در خوردنیها، حلال بودن است و هر چه حرام باشد، خداوند بیان میکند. «فصّل لکم ما حرّم»
5 - احکام اسلام، بنبست ندارد. «الاّ ما اضطررتم الیه»
6- اضطرار، تکلیف را ساقط میکند. «الاّ ما اضطررتم الیه»
7- تکلیفهای الهی، متناسب با شرایط زمان، مکان و توان انسان است. «الاّ ما اضطررتم الیه»
8 - استفاده از خوردنیهای حرام، در موارد اضطراری جایز است. «الاّ ما اضطررتم الیه»
9- تعیین حلال و حرام، بر پایهی دستورات الهی است. «حرّم علیکم»
10- جهل و هواپرستی، از عوامل انحراف است. «لیضلّون بأهوائهم بغیر علم»
11- گمراه ساختن مردم، تجاوز به حقوق جامعه است. «أعلم بالمعتدین»