تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 3(سوره های مائده و انعام)
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره مائده آیه 82

لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَوَةً لِّلَّذِینَ ءَامَنُواْ الْیَهُودَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُواْ وَ لَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُم مَّوَدَّةً لِّلَّذِینَ ءَامَنُواْ الَّذِینَ قَالُواْ إِنَّا نَصَرَی‏ ذَ لِکَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّیسِینَ وَرُهْبَاناً وَأَنَّهُمْ لَا یَسْتَکْبِرُونَ‏

قطعاً سرسخت‏ترین مردم را در دشمنی نسبت به اهل ایمان، یهودیان و مشرکان خواهی یافت، و نزدیک‏ترینشان را از نظر دوستی با مؤمنان، کسانی خواهی‏یافت که می‏گویند: ما نصرانی هستیم. این (دوستی) به آن جهت است که برخی از آنان کشیشان وراهبانند وآنان تکبّر نمی‏ورزند.
نکته ها
«قِسّیس»، به معنای کشیش است و به عالمان دینی که عهده‏دار ریاست مذهبی مسیحیان هستند، گفته می‏شود. و «رُهبان» به معنی تَرسا به عابدان مسیحی گفته می‏شود.
شأن نزول این آیه تا آیه‏ی 85، خوشرفتاری نجاشی، پادشاه حبشه و مسیحیان آن کشور را با مسلمانان مهاجری گفته‏اند که به ریاست جعفربن ابی‏طالب‏علیهما السلام در سال پنجم بعثت از مکّه به آن دیار هجرت کردند و در حمایت نجاشی، از تعرّض مشرکان و فرستادگانشان به حبشه مصون ماندند. در همان حال که یهودیان مدینه با دیدن معجزات واخلاق والای پیامبر، ایمان نمی‏آوردند و در توطئه‏ها علیه مسلمانان شرکت می‏کردند، پیمان می‏شکستند و فتنه بر می‏انگیختند، روحانیون مسیحی در حبشه، با شنیدن آیات سوره‏ی مریم، گریستند و از مسلمانان جانبداری کردند. ** تفسیر مجمع‏البیان.***
امام صادق‏علیه السلام پس از تلاوت این آیه فرمود: «اولئک کانوا قوما بین عیسی و محمّد و ینتظرون محمّدصلی الله علیه وآله» این علمای مسیحی و راهبان گروهی بودند که در زمانی میان حضرت عیسی‏علیه السلام و حضرت محمّدصلی الله علیه وآله زندگی می‏کردند و منتظر آمدن پیامبر اسلام بودند. **تفاسیر نورالثقلین وعیّاشی.***
پیام ها
1- دشمنی یهود با مسلمانان، تاریخی و ریشه‏دار است. «لتجدنّ اشدّ النّاس عداوة... الیهود»
2- با دشمنان اسلام و غیر مسلمانان، باید با هر یک برخوردی مناسب با رفتار خودشان شود. «اشدّ النّاس عداوة... اقربهم مودّة»
3- دوستان و دشمنان خود را همراه با تحلیل صحیح و عوامل روحی و اجتماعی آنان بشناسیم. «اشدّ الناس عداوة... اقربهم مودةّ...»
4- زمینه‏های رشد در جامعه، سه چیز است: دانشمند بودن، خداترسی و نداشتن روحیّه‏ی استکباری. «قسّیسین و رهباناً و انّهم لایستکبرون»
5 - عالمان دینی و عابدان خداترس در اصلاح عقائد و اخلاق جامعه، نقش مؤثر دارند. «ذلک بان منهم قسیسین و رهباناً و انّهم لایستکبرون»
6- اگر علم و عبادت و اخلاق به هم پیوند خورد انسان حقّ‏گرا می‏شود و تعصب را کنار می‏گذارد. «ذلک بانّ منهم قسیسین و رهبانا و انّهم لایستکبرون»
7- اسلام تعصّب نابجا ندارد واز علمای سایر ادیان که خدا ترس و با انصاف باشند، منصفانه تمجید می‏کند. «ذلک بانّ منهم قسیسین و رهبانا و انّهم لایستکبرون»
8 - تبلیغ اسلام در بین مسیحیان مؤثّرتر است. «انّهم لایستکبرون»
(با آنکه مسیحیان، عقیده‏ی انحرافی «تثلیث» دارند، ولی به خاطر روحیه سالم‏تر، آمادگی بیشتری برای حقّ پذیری دارند.)