وَقَالُواْ إِنْ هِیَ إِلَّا حَیَاتُنَا الدُّنْیاَ وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِینَ
وَلَوْ تَرَی إِذْ وُقِفُواْ عَلَی رَبِّهِمْ قَالَ أَلَیْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُواْ بَلَی وَ رَبِّنَا قَالَ فَذُوقُواْ الْعَذَابَ بِمَا کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ
و گفتند: جز زندگی دنیوی ما، هیچ زندگی دیگری نیست و ما (پس از مرگ) برانگیحته نمیشویم.
و اگرببینی آنگاه که در برابر پروردگارشان بازداشته شدهاند، (خدا) میفرماید: آیا این (رستاخیز) حقّ نیست؟ میگویند: بلی، به پروردگارمان سوگند (که حقّ است). او میفرماید: پس به کیفر کفرورزیها و کفرانهایتان، عذاب را بچشید.
نکته ها
در آیه 27 و 30، دو بار کلمهی «و لو تری» تکرار شده است تا صحنههای سخت قیامت را ترسیم و گامی برای هدایت مردم باشد.
طبق آیهی 30 خداوند با مجرم سخن میگوید. ولی بعضی آیات، سخن گفتن خدارا با آنان نفی میکند. «لایکلّمهم اللَّه»، این مطلب یا اشاره به مواقف و صحنههای مختلف در قیامت است، و یا آنکه مراد آن است که خداوند با آنان کلام طیّب و دلشادکننده نمیگوید.
در آیهی 22، خداوند کفّار را در برابر نفی توحید مؤاخذه نمود: «أین شرکاؤکم» و در آیه 27 به خاطر تکذیب نبوّت مؤاخذه کرد: «لانکذّب بایات ربّنا» و در آیه 30 به سبب انکار قیامت مؤاخذه میکند. «ألیس هذا بالحقّ»
اسلام برای انسانها چند نوع حیات را ترسیم میکند:
1- حیات دنیا. «زهرة الحیاة الدّنیا» ** طه، 131.***
2- حیات برزخی. «من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون» **مؤمنون، 100.***
3- حیات معنوی و هدایت. «دعاکم لما یحییکم» ** انفال، 24.***
4- حیات اجتماعی. «ولکم فی القصاص حیاة» **بقره، 179.***
5 - حیات طیبه (در سایهی قلب آرام و قناعت). «فلنحیّینه حیاة طیّبة» ** نحل، 97.***
290پیام ها
1- مشرکین، افرادی سطحینگر و مادّی هستند و محدودهی حیات را تنها در همین دنیا میبینند و منکر رستاخیزند. «اِن هی الاّ حیاتنا الدّنیا» (اگر در جای دیگر قرآن مشرکین بت را شفیع خود میدانند: «هؤلاء شفعاؤنا» **یونس، 18.*** مرادشان شفاعت در دنیاست. **تفسیرالمیزان.***)
2- خداوند، پیامبرش را تسلیت و دلجویی میدهد که همهی لجاجتها بیپاسخ نخواهد ماند. «و لوتری»
3- مجرمان، همانند اسیران ذلیل، بازداشت و نگهداشته میشوند. «اذ وقفوا»
4- در قیامت قاضی و بازپرس در درجهی اوّل خود خداوند است. «قال ألیس هذا بالحقّ»
5 - اعترافات کفّار و مشرکان در قیامت، سودی ندارد. «قالوا بلی... فذوقوا»
6- کفّار، در قیامت بارها سوگند یاد میکنند. «واللّه ربّنا ما کنّا مشرکین - قالوا بلی و ربّنا»
7- کیفرهای قیامت، به خاطر مداومت در کفر و انکار معاد در دنیاست. «و مانحن بمبعوثین... فذوقوا العذاب بما کنتم تکفرون»